Harf devrimi`nden köy enstitülerine Türkiye`de ilköğretim (1928-1940)

Abstract

Eğitim sisteminin toplumun ve ulus-devletin ihtiyaçlarını karşılayabilecek bir biçime dönüştürülmesi için, Cumhuriyet'in kuruluşunun hemen ardından Tevhid-i Tedrisat Kanunu çıkarılmıştır. Bu düzenlemeyle eğitim sistemi dağınık yapısından kurtarılarak merkezileştirilmiş ve reformlara hazır hale getirilmiştir. 1928 yılında gerçekleştirilen Harf Devrimi de okuma yazma öğretiminde önemli bir dönüm noktası olmuş, modern ilköğretim anlayışının yaygınlaştırılması için zemin oluşturmuştur. Bu dönemde biçimlendirilen yönetim anlayışıyla, modernleşmenin eğitim yoluyla topluma benimsetilmesi hedeflenmiş; bu hedef doğrultusunda mevzuat, ders kitapları, müfredat programları, öğretim yöntemleri, ders dışı etkinlikler ve çocuklara verilen değer bakımından modern eğitim uygulamaları yaygınlaştırılmaya çalışılmıştır. Bu yönleriyle 1928-1940 arası dönem, etkileri günümüze ulaşan modern ilköğretim sisteminin temellerinin atıldığı dönem olmuştur.Niteliksel açıdan parlak bir dönem olan 1928-1940 yılları arasında özellikle 1929 ekonomik krizinin de etkileriyle okullaşma oranlarında öngörüldüğü ölçüde ilerleme sağlanamamıştır. Ekonomik realitelerin baskısıyla öğretmen istihdamında tasarruf yapılmış, ilköğretimin finansmanı merkezi bütçe içine alınamamış, Hususi İdareler tarafından eğitime yeterince kaynak ayrılamamıştır. Şehirlerde kısmen ilerleme kaydedilmekle birlikte, ilköğretim hizmetinin ülke genelinde dağılımında orantısızlıklar oluşmuştur. Ayrıca, az nüfuslu dağınık köy modelinin yaygınlığı nedeniyle köylerde öğretmen istihdamında da sorunlar yaşanmıştır. Bu durum, nüfusun çoğunluğunu oluşturan köylere eğitim hizmetinin götürülmesini geciktirse de köylerde nasıl bir eğitim sistemi kurulması gerektiği tartışmalarının da yapıldığı bir arayış dönemi olmuştur. Bu arayışın sonucu olarak, 1940 yılında, eğitim tarihimizin öne çıkan atılımlarından biri olan Köy Enstitüleri kurulmuştur.

With the Law on the Unification of Education brought out in order to convert education to meet the needs of society and the nation-state immediately following the establishment of the Republic, the fragmented structure of the education system was centralized and made ready for reforms. The Alphabet Revolution of 1928 was a turning point in literacy, and formed the foundation for the promotion of modern elementary school understanding. The the management philosophy formed in this period, the adoption of modernization by society through education has been the objective; in line with this objective, modern education applications have been attempted to be expended through legislation, school books, curriculum programs, teaching methods, extracurricular activities and the value given to children. In this respect, the period of 1928-1940, the subject of this study, has been the period in which the foundations of the modern primary school education system reaching today were laid.In the period of 1928-1940, a bright period in terms of quality, with the impact in particular of the 1929 economic crisis, the expected significant improvement has not been possible in enrolment rates. With the pressure of economic realities, savings have been made in the employment of teachers, the financing of primary school education has not been included in the central budget, and local administrations were unable to provide sufficient resources. Despite partial progress being made in the cities, a disproportionality has occurred in the distribution of primary school education through the country. Problems were also experienced in employment of teachers in villages due to the prevalence of sparsely populated scattered villages. While this situation has led to a delay in bringing education services to villages which formed the majority of the population, it has been a period of searching for what sort of education system should be established in villages. As a result of this search, in 1940, one of the leading developments of our education history, the Village Institutes were established.