Günümüzde güney Azerbaycan`da muhalif hareketler

Abstract

İran coğrafyası, tarih boyunca farklı etnik grupların sosyal, kültürel ve siyasal olarak var olma çabalarına sahne olmuştur. Günümüz İran İslam Cumhuriyeti'nin en kalabalık nüfusa sahip etnik grubu olarak Azerbaycan Türkleri, hem İran tarihinde hem de İran kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu kapsamda, Azerbaycan Türklerinin İran içerisindeki konumu, araştırılması ve analiz edilmesi gereken bir konudur. Konunun hem İran içişlerinde hem de uluslararası ilişkilerde yaratmış olduğu etkinin anlaşılabilmesi için, bu çalışmada, İran tarihinde varlık göstermiş olan Türk devletleri incelenmiş, dönemsel olarak, Azerbaycan Türklerinin yaşamış olduğu sorunların, İran'ın iç dinamikleriyle ilişkileri ortaya konmuştur. İslam Devrimi sürecinde Azerbaycan Türklerinin konumunun geniş bir analizi yapılmıştır. Son bölümde de günümüzde Azerbaycan Türklerinin yaşadığı güncel sorunlar ve Azerbaycan Türklerinin bu sorunlar karşısında verdiği mücadelenin sivil toplum kuruluşları çatısı altında ne şekilde yürütüldüğü araştırılmıştır. Bu çalışmada, ilişkisel araştırma modeli ve etnografi araştırma modeli kullanılıp, korelasyonel ve nedensel karşılaştırma yöntemleri uygulanarak, tarihsel süreçle bağlantısı içerisinde, İran'da Azerbaycan Türklerinin güncel konumu ve gelecekteki muhtemel bazı gelişmeler aydınlatılmaya çalışılmıştır.

Throughout history, Iranian geography has been the scene of different ethnic groups' efforts to exist socially, culturally and politically. As one of the most populous minority groups of today's Islamic Republic of Iran, Azerbaijan Turks have an important place in both Iranian history and Iranian culture. İn this context, the position of the Azerbaijani Turks in Iran should be investigated and analyzed. In order to understand the impact of the issue on Iranian internal affairs and international relations, the Turkish states which have been in the history of Iran have been examined in this study. In the course of the Islamic Revolution, a broad analysis of the position of the Azerbaijani Turks was made. In the last chapter, the current problems experienced by the Azerbaijani Turks and the struggle of the Azerbaijani Turks against these problems were investigated. In this study, relational research model and ethnography research model are used, correlational and causal comparison methods are applied and the current position of Azerbaijan Turks in Iran is tried to be clarified. In connection with the historical process, the current position of the Azerbaijani Turks in Iran and some possible future developments have been tried to be elucidated.