Dünya ve Türkiye baklagil piyasaları ve ihracat rekabeti açısından Türkiye`nin konumu

Abstract

Bir zamanların en büyük nohut ve mercimek ihracatçısı olan Türkiye'de, TMO'nun baklagil alımını durdurmasıyla birlikte baklagil ekim alanları ve üretimi hızla azalmıştır. İhracatçılar ürün temini için dış ülkelere yönelmiş ve yerli üretimin iç talebi karşılamadığı kimi dönemlerde yurt içi tüketimi amacıyla da ithalat yapılmaya başlanmıştır. Son yıllarda fiyatları rekor seviyelere çıkmış ve kamunun ilgisi bir kez daha baklagillere yönelmiştir. Yüksek üretim maliyeti, tekniğine uygun yapılmayan üretim, yetersiz sertifikalı tohumluk kullanımı ve düşük örgütlülük düzeyi gibi nedenlerden ötürü ülkemizde baklagil üreticileri yeterli gelir elde edememektedir. Ayrıca, standart ebat, renk ve kalitede olmayan yerli ürünlerin fiyatlarının yüksek olması ve ürün temininde yaşanan kesintiler nedeniyle dış piyasada rekabet güçlüğü yaşanmaktadır. Öncelikle, üretim maliyetlerini azaltarak ucuz, hedef pazar isteklerini karşılayacak kalite, standart ve miktarda ürün temin etmeye yönelik tedbirler alınmalı ve üretim cazip hale getirilmelidir. Baklagil politikalarında önemli değişimlerin yaşandığı böylesi bir dönemde yürütülen bu çalışmada, Türkiye ve dünya baklagil üretimi, tüketimi, ticareti, fiyatları, pazarlanması ve politikası ayrıntılı olarak incelenerek geleceğe yönelik tahminlerde bulunulmuştur. Ayrıca, Sabit Pazar Payı ve Karşılaştırmalı Üstünlükler Analizleriyle Türkiye baklagil ticaretinin geçmiş ve günümüzdeki durumu ile rekabet gücü incelenmiştir.

In Turkey, once the biggest producer and exporter of chickpea and lentils in the world, production amount and cultivation areas of pulses have dramatically declined since Turkish Grain Board ceased to buy pulse products. Exporters headed for foreign markets on re-export purposes, and pulses were even occasionally imported for domestic consumption. Pulse prices have increased to record high, which attracts public attention to pulses. Pulse producers in Turkey attain lower income due to high production cost, improper production methods, insufficient use of certificated seeds and low organization level of producers. Furthermore, producers experience difficulties of competition in foreign markets due to the high prices of their products with non-standard size, color and quality and discontinuous product supply. Primary precautions should be taken to decrease production costs and obtain cost-effective, standard size and high quantity of pulse products that suffice the demands of target markets, thus make the production more attractive. In this study carried out in such an important period of time, the topics including pulse production, consumption, trade, prices, marketing and policies are investigated in detail and future projections are made for Turkey and World pulse sectors. Past and present conditions and competitiveness of Turkey in pulse trade are examined by Constant Market Share and Revealed Comparative Advantage analyses.