133/1 numaralı Kayseri Şer`iyye sicili (H. 1155- M. 1742) transkripsiyon ve değerlendirme

Abstract

Osmanlı tarihinin sahip olduğu yazılı kaynaklardan birisi de Şer'iyye sicilleridir. Şer'iyye sicilleri hem kadı tarafından kaleme alınan belgeleri hem de başka makamlardan gelen emir, ferman, buyrultu gibi belge türlerini ihtiva eder. Bundan dolayı şer'iyye sicilleri konu ve belge çeşidi olarak gayet geniş bir yapıya sahiptir. Bu geniş yapı içerisinde de çeşitli bilimdallarını ilgilendiren ve aydınlatılması gereken bilgiler bulunmaktadır.Şer'iyye sicillerinin zengin içeriğinden faydalanalarak hazırladığımız ve yüksek lisans tezi olarak sunduğumuz bu çalışmada XVIII. yy. Kayseri'sinde yaşanan, sosyo-ekonomik, kültürel ve iktisadi olayları Kayseri'ye ait 133/1 Numaralı Şer'iyye Sicilinin rehberliğinde aydınlatmaya gayret gösterdik.Kadı sicilleri geniş kapsamlı olduğu için birçok konuda dönemini yansıtan bilgiler vermektedir. Bu çalışmada ise daha çok mahkemelerde ne tür davaların görüldüğü, davaların nasıl işlendiği, müslim ve gayrimüslimler arasındaki davalar, şer'i hukukun tatbiki ile kadının görev alanları, Kayseri'ye ait mahalle ve köy isimleri, Kayseri'de bulunan meslek grupları ve diğer konular ele alınmaya çalışılmıştır.Şer'iyye sicilleri, döneminin olaylarını, toplumun yaşantısını, devletin idare şeklini, hukukun nasıl işlediğini, toprak sistemini, devletin vergi yapısını, idarecilerin yükümlülüklerini, vakıfları ve daha birçok konuya ait bilgileri bünyesinde barındırmasına rağmen tek başına bir sicilin incelenmesiyle bu tür konular hakkında edinilen bilgi eksik kalmaktadır. Bunun için diğer şer'iyye sicillerinin ve kaynakların da incelenilmesi gerekmektedir.Anahtar Kelimeler: Osmanlı, Şer'iyye sicilleri, Şer'i hukuk, Kadı, Kayseri.

One of the written sources of Ottoman history are court registers. Court registers include both the documents written by kadi (religious judge) and types of documents ordered by other authorities like orders, imperial orders, decrees. Therefore, court registers have a wide range of structure in respect to subject and kind of document. This large structure contain information concerning various branches of science that should be enlightened.We tried to enlighten social-economic, cultural and economic events experienced in Kayseri in the 17th century with the guidance of the court registers, number 133/1, which concerns Kayseri in this study which we prepared by taking advantage of the rich content of court registers and presented as postgraduate thesis.Kadi registers provide information on many subjects that reflect their era since they are broad in scope. Mostly the types of trials handled at courts, how trials are handled, trials between muslims and non-muslims, application of religious law, fields of tasks of women, names of settlement and villages in Kayseri, professional groups existing in Kayseri and other subjects were tried to be studied in this study.Although court registers include information about events of its era, life of society, administration way of the state, how the law is applied, land system, tax structure of the state, obligations of administrators, foundations and many other subjects, information obtained by studying only one register alone fail to satisfy. Therefore, other court registers and sources should also be studied.Key Words: Ottoman, Court Registers, Religious Law, Kadi, Kayseri.