Makro iktisat politikalarının tarım sektörü üzerindeki etkileri: Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için bir karşılaştırma

Abstract

Ülkelerin ekonomik gelişme süreçlerinde sektörler arası geri besleme ilişkilerinin artması ve ekonomik serbestleşmede gözlenen ilerleme, tarım sektörünün makro iktisat politikalarına olan duyarlılığının artmasına yol açmıştır. Ekonomik yapı farklılıklarından dolayı, makro iktisat politikalarının gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin tarım sektörleri üzerinde değişik etkilere neden olduğu öne sürülmektedir.Çalışmanın amacı, uygulanan makro iktisat politikalarının tarım sektörü üzerindeki etkilerini, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasında karşılaştırmaktır. Bu kapsamda, para ve maliye politikalarının tarım sektörü üzerindeki etkileri incelenmiştir. Daha spesifik olarak para arzı, kamu harcamaları, hasıla, enflasyon ve faiz oranı ile döviz kurunun tarımsal üretim, fiyatlar ve dış ticaret düzeyini hangi ölçüde etkilediği 1980-2007 dönemi için panel veri yöntemleriyle (panel birim kök, panel eşbütünleşme, panel hata düzeltme modeli, panel yumuşak geçiş regresyon analizi ve panel VAR modeli) analiz edilmiştir.Elde edilen bulgular, makro iktisat politikalarının tarımsal üretim, fiyat ve dış ticaret üzerindeki etkilerinin gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde önemli olduğunu göstermektedir. Ayrıca, makro iktisat politikalarının tarım sektörü üzerindeki etkilerinin ekonomik gelişmişlik seviyesi arttıkça büyüdüğü yönünde güçlü kanıtlar elde edilmemiş olmakla birlikte, bu etkilerin ekonomik gelişme sürecinin her aşamasında önemli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu bulgular, makro iktisat ve tarım politikalarının geliştirilme ve uygulanma sürecinde, politika yapıcıların makro iktisat politikalarının tarım sektörü üzerindeki etkilerini dikkate almaları gerektiğini göstermekte ve gelecekte yapılacak çalışmalar için yeni açılımlar ortaya koymaktadır.

The increasing feedback mechanisms among sectors in the process of economic development and the progress in economic liberalization have led to increase in the sensitivity of agricultural sector to macro economic policies. It is argued that the macroeconomic policies have caused different impacts on agricultural sector in developed and developing countries because of the differences in economic structure.The purpose of this study is to compare the impacts of macro economic policies on the agricultural sector in developed and developing countries. In this context, the study investigates the effects of monetary and fiscal policies on the agricultural sector. More specifically, it is analyzed to what extent money supply, government spending, income, inflation rate, interest rate and exchange rate influence the agricultural production, prices, and trade for the period 1980-2007 by means of panel data methods (i.e., panel unit root, panel cointegration, panel vector error correction model, panel smooth transition regression model, and panel VAR model).Results show that the impacts of macro economic policies on the agricultural production, prices, and trade are significant in both developed and developing countries. In addition, although the findings do not provide strong evidence on which the impacts of the macro economic policies on the agricultural sector become stronger as the level of economic development increases, the study indeed finds that the effects are important in each level of the economic development. This study overall concludes that policy makers should take into account the effects of the macro economic policies on the agricultural sector in the process of development and implementation of the macro economic and agricultural policies and suggests new directions for future studies.