Enterik ateşte klinik ve laboratuvar bulguların tanı ve ayırıcı tanı değeri

Abstract

ÖZETENTER K ATEŞTE KL N K VE LABORATUVAR BULGULARINTANI VE AYIRICI TANI DEĞERDr. Ceren KUVANDIKUzmanlık TeziEnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Bakteriyoloji Anabilim DalıTez Danışmanı: Doç. Dr. Mustafa NAMIDURUKasım-2006, 65 sayfaBu çalışmada, ülkemiz ve bölgemiz için önemli bir sağlık problemiolan enterik ateşte, oluşabilecek komplikasyonların önlenmesi, hastanınhastanede yatış süresinin kısaltılması, tedavi maliyetinin azaltılması gibierken tanı ve tedavi gereksinimlerden hareketle, fizik muayene velaboratuvar bulgularının tanı ve ayırıcı tanı değeri araştırıldı. Retrospektifolarak yaptığımız bu çalışmaya, 1.Ocak.2000 / 1.Ocak.2005 tarihleriarasında Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları veKlinik Bakteriyoloji Kliniğinde tedavi edilen, etken patojenin kankültürlerinden izole edildiği, 60 enterik ateşli hasta ile kontrol grubu olarakenterik ateş dışında tanı almış 58 hastanın verileri kullanıldı.Enterik ateş ve kontrol grubundaki hastaların parametrik verileriStudent's t-test analiz yöntemiyle, nonparametrik verileri ise Ki kare testi ilekarşılaştırıldı.Hepatomegali (p=0.032), splenomegali (p=0.005), ateş-nabız diskordansı (p=0.001),taş roze (p=0.022) ve paslı dil (p=0.036) gibi fizik muayene bulguları ile `O'aglütinasyon (p<0.001) ve AST değerlerindeki artış (p=0.034), lökositozungözlenmemesi (p<0.001), trombositopeni (p<0.001), eozinopeni (p=0.001), gibilaboratuvar bulguları, kontrol grubu ile karşılaştırıldığında iki grup arasındakifarkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptandı. Hepatomegali (p=0.000),splenomegali (p=0.002), paslı dil (p=0.003), ateş nabız diskordansı (p=0.000), lökositsayısı (p=0.000) ve eozinofil % (p=0.030) değerlerinin çok değişkenli lojistikregresyon analiz yöntemi kullanılarak enterik ateşi saptamada bağımsız riskfaktörü olduğu bulundu. Bu bağımsız risk faktörleri hastanın enterik ateş olmaolasılığını, ateşli bir hastada; hepatomegali tespit edilmesi ile 6.3 kat,splenomegali varlığında 4.5 kat, paslı dil tespitinde 3.7 kat, hastada ateşnabız diskordansı varsa 10.2 kat, lökosit sayısı 4300 /mm³'ün altında ise 0.7kat, kanda eozinofil %1'in altında ise 0.6 kat arttırdığı bulundu. Çok değişkenliregresyon analiz yöntemi kullanılarak anlamlı olduğu saptanan bulguların birhastada aynı anda tespit edilmesinin tanı değeri araştırıldı. Yaptığımızistatistiksel çalışma sonuçlarına göre, bir hastada fizik muayenede desplenomegali, taş roze ve ateş nabız diskordansı varken Gruber-Widalaglutinasyon testinde `O' aglütinasyon pozitifliği 1/200, kan sayımında tespitedilen lökosit sayısı 4300 /mm³'ün altında ise; hastanın %55.8 olasılıklaenterik ateş olduğu, hastaya yanlış tanı koyma olasılığımızın %14.3 olduğugösterildi.Sonuç olarak, hastalıkta sık görülen fizik muayene ve laboratuvarbulgularının hastada tespit edilmesi üzerine hastaya enterik ateş tanısıkonulabilmektedir, ancak bu tanı yöntemi hiçbir zaman kültürden izolasyon veidantifikasyon kadar duyarlı ve özgül değildir.Anahtar Kelimeler: Enterik ateş, Tanı yöntemleri, Klinik bulgular,Laboratuvar veriler.

ABSTRACTDIAGNOSTIC AND DIFFERENTIAL DIAGNOSTIC VALUE OFCLINICAL AND LABORATORY FINDINGS IN ENTERIC FEVERDr. Ceren KUVANDIKResidency ThesisInfectious Disesase and Clinical BacteriologySupervisor: Assoc. Prof. Dr. Mustafa NAMIDURUNovember 2006, 65 pagesEnteric fever is an important health problem for our country and region. Inthis study, diagnostic and differential diagnostic value of physical examinationand laboratory findings of enteric fever were investigated in which earlydiagnosis and treatment is important in order to prevent the possiblecomplications, to decrease the treatment cost and hospitalization period. In thisretrospective study that we made, 60 cases of enteric fever in which pathogenwere isolated in blood cultures which were treated in Infectious Disease andClinical Microbiology Department of Gaziantep University Faculty of Medicineand as a control group 58 patients who were not diagnosed as enteric feverwere taken for data analysis.Parametric data of case and control group were compared with Student?st-test analysis, nonparametric data were compared with chi-square test.Findings of physical examination like hepatomegaly (p=0.032), splenomegaly(p=0.005), fever-pulse discordance (p=0.001), roseols (p=0.022), rusty tongue (p=0.036) andincrease in `O? aglutination (p<0.001) and AST value (p=0.034), laboratory findings likeabsence of leucocytosis (p<0.001), trombocytopenia (p<0.001), eosinopenia (p=0.001),were compared with control group and the difference were statisticallysignificant. Hepatomegaly (p=0.000), splenomegaly (p=0.002), rusty tongue (p=0.003),fever pulse discordance (p=0.000), leucocyte count (p=0.000) and % eosinophils(p=0.030) value, by using logistic regression analysis were found as independentrisk factors to diagnose enteric fever. These independent risk factors increasedthe possibility of diagnosis of enteric fever in a patient with fever; 6.3 times withhepatomegaly, 4.5 times with splenomegaly, 3.7 times with rusty tongue, 10.2times with fever pulse discordance, 0.7 times with leucocyte count lower than4300 /mm3, 0.6 times with eosinophil count lower than 1%.The diagnostic valueof findings which were found as significant by using multilogistic regressionanalysis were investigated if all of them were present in one case. According toresults of statisitical analysis in a patient in physical examination ifsplenomegaly, roseol, pulse fever discordance were present, in Gruber-Widalaglutination test 1/200 `O? aglutination positivity and leucocyte count lower than4300 mm3 led to 55.8% possibility of enteric fever and 14.3 % possibility ofmisdiagnosis.Consequently diagnosis of enteric fever is possible with determination offrequently observed physical examination and laboratory findings whereas thisdiagnosing procedure is not sensitive and specific unlike isolation andidentification from culture.Key Words: Enteric fever, Diagnosis methods, Clinical signs, Laboratuaryfindings.