Septum deviasyonlu hastalarda submüköz rezeksiyon operasyonunun ses kalitesi üzerine etkisi

Abstract

iÖZSEPTUM DEV ASYONLU HASTALARDASUBMÜKÖZ REZEKS YON OPERASYONUNUNSES KAL TES ÜZER NE ETK SDr. Serkan GÖKPINARUzmanlık tezi, Kulak Burun Boğaz Anabilim DalıTez danışmanı: Doç. Dr. Semih MUMBUÇNisan 2006, 58 SayfaSon yıllarda kullanımı yaygınlaşan ses analiz yöntemleri, sesin normal olupolmadığını saptamak, eğer patolojik ise patolojinin derecesini belirlemek ve mevcutolan patolojik durumun hangi mekanizmalar ile oluştuğunu daha iyi anlayabilmekiçin kullanılır. Klinik çalışmalarda hastaya uygulanan tedaviye yanıtı ölçmek vesonuçlarının karşılaştırılması önemli bir noktadır. Sesin değerlendirilmesinde;perseptuel analiz, vokal fold vibrasyonlarının değerlendirilmesi, aerodinamik analiz,vokal performans değerlendirilmesi, akustik ve spektrografik analizyararlanabileceğimiz başlıca yöntemlerdir. Nazal rezonans velofaringeal fonksiyon,nazal ve oral kavitelerin relatif empedansına, volüm değişikliklerine, burun içininşekliline ve konuşma özelliklerine (nazal sesler) bağlıdır. Nazal ünsüzler; [M..] ve[N..]'nin söylenmesi sırasında, velofaringeal bölge açıktır ve ses ağızdan çok burunyoluyla çıkarılır. Bu çalışmamızda septum deviasyonu nedeniyle submüközrezeksiyon ameliyatı olan hastalarda, bu ameliyatın ses kalitesi üzerine etkisininbilgisayarlı ses analizi ve spektrografik analiz ile objektif olarak değerlendirilmesiamaçlanmıştır. Bu amaçla Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğazve Baş Boyun Cerrahisi Kliniğinde Ocak 2005-Eylül 2005 tarihleri arasında buruntıkanıklığı şikayeti ile gelen ve submuköz rezeksiyon ameliyatı olan 20 hastaüzerinde yapıldı. Ayrıca bölümümüzün polikliniğine ses kısıklığı ve buruniitıkanıklığı dışındaki diger şikayetlerle (tinnitus vb) başvuran 10 adet hasta ile kontrolgrubu oluşturuldu. Hastalar 15 dakika dinlendirildikten sonra dinamik mikrofona 15cm mesafeden, önce rahat konuşma sesiyle oral ses olarak 5 saniye süreyle `A',sonra da nazal ses olarak 5 saniye süreyle [M..] sesleri söyletilerek kayıt alındı. Tümkayıtlar yapıldıktan sonra seslerin 3 saniyelik kısmı ?Sesane Voice Profile? programıile analiz edildi. Bu analiz sonucunda elde edilen Fo, Jitter, Shimmer, H/N ve NNEdeğerleri `A' ve [M..] sesleri için ayrı ayrı istatistiki olarak karşılaştırıldı. Ayrıca bukayıtlar ?Sesane Spekrogram? programı ile spektrografik analiz yapılarak seslerinformant özellikleri ve gürültü oranları bakımından preoperatif görünüm ilepostoperatif görünüm karşılaştırıldı. Sonuç olarak preoperatif ile postoperatif voiceanaliz çalışmalar arasında bir fark bulunamadı. Ancak spektrografik incelemelerdeanlamlı değişiklikler tespit edildi. Bu çalışmada nazal septal deviasyonun sesinözellikle rezonansında bozukluk yapabileceği, submuköz septal cerrahinin derezonansta düzelme yaptığı ve bunun subjektif değerlendirmenin yanısıraspektrografi ile F3 ve F4 formantlarına bakılarak değerlendirilebileceği gösterilmiştir.Anahtar kelimeler: Ses analizi, Spektrografi, Nazalite

iABSTRACTTHE EFFECT OF SUBMUCOUS RESECTION OPERATION ON VOICEQUALITY IN PATIENTS WITH SEPTAL DEVIATIONDr. Serkan GOKPINARResidency thesis, Department of OtorhinolaryngologySupervisor: Assoc. Prof. Semih MUMBUCApril 2006, 58 pagesIn recent years, voice analysis methods have been increasingly used to evaluatevoice disorders. This methods can determine the degree of pathology and underlyingmechanisms of present pathology. In clinical studies, the evaluation of the response ofapplied treatment to the patients and comparison of the results are important. Amongthe voice analysis methods, perceptual analysis, evaluation of vocal fold vibrations,aerodynamics analysis, evaluation of vocal performance, acoustic and spectrographicanalysis could be said. Nasal resonans depends on velopharyngeal function, relativeimpedances of nasal or oral cavity, volume changes, the shape of internal nose andspeech properties of nasal voices. While pronouncing of nasal consonants like (M)and (N), velopharyngeal region is open and voice is produced from the nose insteadof mouth. The aim of this study was to investigate, objectively, the effects ofsubmucous resection operation on voice quality by computerized voice andspectrographic analysis in patients with septal deviation. This study was performed on20 patients underwent submucous resection operation due to nasal obstructionbetween January 2005 and September 2005 in Gaziantep University, Medical Faculty,Otolaryngology Head and Neck Department. Also, 10 patients, admitted to ouroutpatient clinic with complaints other than voice disorder or nasal obstruction, wereenrolled as control group. After 15 minutes resting, patients are placed 15 cm distantiiaway from dynamic microphone. They asked to say (A) as an oral voice for 5 secondsby a quite speech first, and than say (M) as nasal voice for 5 seconds. Records weretaken. After all records completed, the 3 seconds parts of voices were analyzed bySesane voice profile program. Fo, Jitter, Schimmer H/N and NNE values derivedfrom that analysis were compared statistically. Additionally, spectrographic analysisof all records were done by Sesane spectrogram program and preoperative andpostoperative conditions were compared for format properties of these voices andnoise ratios. In conclusion, there was no difference between preoperative andpostoperative voice analysis. But, significant changes were detected in spectrographicanalysis. In this study, it was shown that nasal septal deviations may disturb voiceresonance and submucous septal surgery improve this resonance disturbances. Thiscan be evaluated by both subjective analysis and F3 and F4 formants in spectrography.Key words: Voice analysis, Spectrography, Nasality