Obez çocuklarda kalp hızı değişkenliği ve metabolik sendrom

Abstract

Çocukluk çağı obezitesi günümüzde halk sağlığını tehdit eden hastalıklar arasında üst sıralarda yer almaya başlamıştır. Obezite; koroner kalp hastalıkları (KKH), hipertansiyon, dislipidemi, insülin direnci, metabolik sendrom ve diyabet gibi hayatı tehdit eden durumların ortaya çıkmasında temel unsurlardan biridir. Daha çok erişkin dönemde klinik bulgu veren bu tür hastalıkların temellerinin aslında çocukluk döneminde atıldığı uzun dönemli ve geniş tabanlı çalışmalarda ortaya konulmuştur.Obez çocuklarda kardiyovasküler otonom sinir sisteminde çeşitli bozuklukların oluştuğu, bu durumun KKH ve hipertansiyon gelişiminin altında yatan başlatıcı nedenlerden biri olduğu aynı zamanda insülin direnci ile de ilişkisinin olabileceği yakın zamanda yapılan çalışmalarda dile getirilmeye başlanmıştır. Kalp hızı değişkenliği kardiyovasküler otonom sinir sisteminin değerlendirilmesinde invaziv olmayan yöntemlerden biridir. Çeşitli parametrelerden oluşan bu yöntemde düşük frekans (LF) sempatovagal aktiviteyi, yüksek frekans (HF) vagal aktiviteyi ve LF/HF oranı da sempatovagal dengeyi yansıtmaktadır.Bu çalışmada 66 obez çocuk ve 40 sağlıklı kontrolde kalp hızı değişkenliği araştırıldı. Metabolik sendrom risk faktörleri ise sadece obez çocuklarda incelendi. Obezlerde, kontrol grubuna göre HF değerleri düşük iken (p=0.043, p<0.05), LF/HF oranı belirgin yüksek bulundu (p=0.000, p<0.05), LF değerlerinde ise anlamlı farklılık saptanmadı (p=0.790, p>0.05). İnsülin direnci 33 (%50), dislipidemi 49 (%74) ve hipertansiyon 18 (%27) hastada bulundu. Metabolik sendrom 28 hastada (%42) saptandı.Çalışmamız neticesinde obezitede vagal aktivitenin azaldığı ve otonom sinir sistemi dengesinin sempatik aktivite lehine bozulduğu sonucuna ulaşıldı. Kalp hızı değişkenliği analizinin hipertansiyon ve koroner kalp hastalığı riski altında olan obez çocukların erken dönemde tanınmasında kullanılabileceği saptandı. Obez çocuklarda metabolik sendrom sıklığının tahminlerin de ötesinde yüksek oranlarda olduğu ortaya konuldu.

Childhood obesity is considered as one of the most common illnesses threatening public health. Obesity is one of the basic life threatening factor causing coronary heart diseases, hypertension, dyslipidemia, insulin resistance and metabolic syndrome. In detailed clinical studies it has been shown that these type of illnesses, which mostly showing clinical findings in adult age, are based in the childhood. Recent studies have shown that some disorders of cardiovascular autonomic nervous system can be observed in obese children, and it has been demonstrated that these disorders are one of the triggering factor for the coronary heart disease and hypertension. Also these disorders may contribute to the insulin resistance. Investigation of heart rate variability is one of the non-invasive technique in evaluating cardiovascular autonomic nervous system, and early detection of hypertension and coronary heart diseases. In this technique low frequency (LF) reflects sempatovagal activity, while high frequency (HF) shows vagal activity, and LF/HF rate means the sempatovagal balance.In our study 66 obese children and 40 healthy controls were investigated about heart rate variability. Metabolic syndrome risk factors were studied only in obese children. In obese children HF values were lower in obese children than controls (p=0.043, p<0.05). LF/HF rate was significantly high (p=0.000, p<0.05) but there was no statistically significant difference in LF values (p=0.790, p>0.05). Insulin resistance was found in 33 patients (50%); dyslipidemia in 49 patients (74%) and hypertension in 18 patients (27%). Metabolic syndrome was observed in 28 (42%) patients.As a consequence; our findings suggest that the vagal activity in obese children was decreased and the autonomical nervous system balance was changed in favour of sympathetic activity. Heart rate variability technique may be used in early detection of riskness obese children about hypertension and coronary heart disease. Additionally metabolic syndrome frequency was beyond the estimations.