Çukurova türkü söyleme geleneğinde hikâyeli türküler (Adana-Osmaniye)

Abstract

Anonim Türk halk edebiyatının en zengin ürünlerinden biri olan türküler geçmişten günümüze halkımızın duygularına tercüman olmuştur. Her türkünün mutlaka bir ortaya çıkış sebebi vardır. Türkünün hikâyesi olarak adlandırılabilecek bu bölüm zamanla bazı türkülerde unutulmuş, bazılarında ise hâlâ yaşamaktadır. Bu çalışmada, çok zengin bir kültürel değer olan, Çukurova türkü söyleme geleneği içerisinde yer alan ve bugün de çeşitli ortamlarda söylenen hikâyeli türküler bağlı bulundukları gelenekle birlikte konu edilmiştir.Çalışmanın giriş bölümünde araştırma alanıyla ilgili verilen genel bilgilerin ardından türkü ve hikâyeli türkü kavramları yer almıştır. Birinci bölümde Çukurova hikâyeli türkü söyleme geleneği; aktarıcı, seyirci, yer ve zaman, müzik gibi başlıklar altında incelenmiştir. İkinci bölümde türküler; dörtlük sayısı, ölçü, durak, kafiye bakımından değerlendirilmeye çalışılmıştır. Üçüncü bölümde hikâyeli türkü metinleri içerik olarak; konu, tema, zaman, mekân, kişiler açısından ele alınmıştır. Dördüncü ve son bölümde metinler anlatım şekilleri ve anlatım kalıpları yönünden işlenmiştir.Bu çalışmada Çukurova türkü söyleme geleneğinde yaşayan hikâyeli türkü metinlerinin yazılı ortama aktarılarak kayıt altına alınması ve gelecek kuşaklara aktarılması, derlenen metinlerin bağlı bulundukları sosyal çevreler de dâhil olmak üzere çeşitli yönlerden incelenmesi ve bu konuda daha sonra yapılacak benzer türde çalışmalara katkı sağlanması amaçlanmıştır.

Folksongs that are one of the richest products of anonymous Turkish literature have articulated our people?s feelings since old times. Every folksong comes up for a certain reason. This part which may be called as the tale has disappeared in some folksongs, but it is still alive in some of them. In this study, it was aimed to display Çukurova folksong tradition in various environments with their folkways.In the introduction part of the study, the folksong notion was presented with its different aspects, and tale with folksong with its tales was evaluated after giving the background information about the study. In the first chapter, Çukurova tale with folksong tradition was analyzed under the titles such as; transmitter, audience, place and time, music. The second chapter consisted of quatrain number, meter, caesura, rhyme evaluations. In the third part, the content of the folksong text was conducted in terms of; topic, theme, time, place, and person. In the last chapter, the texts were analyzed in terms of narrative forms and narration models.This study aimed to take the text of the folksongs under record, and to transfer them to future generations. Also, the study aimed to analyze these texts according to the social environments that they are bound to, and to do contributions to similar future studies.