Çukurova Bölgesi ayçiçeğinde sorun olan yabancı ot türlerinin ve yoğunluklarının belirlenmesi ile bunlardan canavar otlarının (Orobanche spp.) agroekolojik herbisitlerle mücadele olanaklarının araştırılması

Abstract

Ayçiçeği ülkemiz için önemli bir paya sahip olup, yağlık ve çerezlik olarak tüketilmektedir. Fakat yağlık üretim, iç piyasa için yeterli olmayıp, daha fazla üretime ihtiyaç duyulmaktadır. Çukurova Bölgesi'nde de son yılarda ayçiçeği üretiminin artışı Türkiye üretiminin yaklaşık %9'unu oluşturmaktadır. Artan ayçiçeği ekim alanlarında problemlerde ortaya çıkmaya başlamış, özellikle yabancı otlardan dolayı verim kayıpları %60'lara ulaşmıştır. Bölgemizde ayçiçeği ekim alanlarında sorun olan ana zararlı yabancı otları belirlemek adına, 2015 ve 2016 yıllarında yabancı ot surveyi yapılmıştır. Adana, Mersin ve Osmaniye illerinde gerçekleştirilen yabancı ot surveyinde toplam 23 bitki familyasına ait 52 yabancı ot türü ile karşılaşılmıştır. Bu yabancı ot türlerden Bölgemizde yeni karşılaşılmaya başlanan ayçiçeğinin konukçusu olduğu Boğumlu Canavar Otu (Orobanche cernua Loefl.)'dur. Yapılan surveyler iki yıl içerisinde önemli oranda artış gösterdiği tespit edilmiştir. Diğer yandan Boğumlu Canavar Otu (Orobanche cernua Loefl.) ve Mavi Çiçekli Canavar Otu (Orobanche ramosa L.) mücadelesi için agroekolojik herbisitler denenerek, etkinlikleri saptanmıştır. Çalışmada 11 agroekolojik herbisit, bir Şahit ilaç kullanılmıştır. Bu herbisitlerin, Canavar Otu kuru ağırlıklarına etkisi, Canavar Otu sayılarına etkisi, ayçiçeği bitki ağırlığına etkileri ve ayçiçeği verimine etkisi saptanmıştır.

Sunflower crop has an important share in oil and confectionery production in Turkey. However, the current Turkey sunflower oil production is not enough for the domestic market. Therefore, more production of sunflower is still needed. Increasing of sunflower production in the Çukurova Region during the last years, is constituted approximately 9% of total Turkey's sunflower production. Thus, pest problems have increased as sunflower acreage increased and average sunflower yield losses due to weeds alone approached 60%.Weed surveys were carried out in 2015 and 2016 cropping seasons in order to determine the most troublesome weed species in the sunflower-growing areas of Çukurova Region. Field surveys were conducted in Adana, Mersin and Osmaniye provinces. Fifty-two weed species belonging to 23 different families were identified. Sunflower parasite, nodding broomrape (Orobanche cernua Loefl.), was recently encountered among the identified weeds in Cukuruva region. According to the results of the two-years weed surveys, broomrape (Orobanche cernua Loefl.) density was significantly increased.In order to determine the efficacy of some agroecological herbicides to control of nodding broomrape (Orobanche cernua Loefl.) and branched broomrape (Orobanche ramosa) weeds, 11 agroecological herbicides and one chemical herbicides as control were used and eventually, the effect of these herbicides on the broomrape dry weight, density; sunflower dry weight and yield response were determined.