Erken Dönem Mekkî surelerin muhteva tahlili

Abstract

Bu çalışma erken dönem Mekkî sureler çerçevesinde Kur'an muhtevasının tahlilini içermektedir. Beş bölümden oluşan çalışmanın giriş ya da birinci bölümünde tez çalışmamızın konusu, amacı, kapsamı, yöntemi ve temel başvuru kaynakları ile İslam öncesi Arap toplum yapısının genel karakteristiği hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde, Kur'an ayet ve surelerinin tarihlendirilmesi noktasında Mekkî-Medenî konusu ve ayrımıyla ilgili genel özellikler ve ölçütler ele alınmaya çalışılmıştır. Yine bu bölümde İslam âlimleri ve müsteşriklere ait farklı nüzul tertiplerine değinilmiştir.Üçüncü bölümde ilk nazil olan Kur'an vahyiyle ilgili farklı görüşler değerlendirilmiş ve erken Mekke döneminde hangi surelerin nazil olduğu ele alınmıştır. Bu bölümdeki tespit ve değerlendirmeler çerçevesinde ilk nazil olan Kur'an vahyinin Fatiha suresi olduğu sonucuna varılmış ve erken dönem Mekkî sureleri tarihlendirme konusunda kesin tespit ve tayinlerde bulunmanın çok zor olduğunun altı çizilmiştir. Bu zorluğa rağmen nüzul süreciyle ilgili panoramik bir tablo oluşturmanın mümkün olduğu da belirtilmiştir. Dördüncü bölümde, erken dönem Mekkî surelerde Allah'ın kendi zat ve sıfatlarına dair beyanları ile Hz. Peygamber'e yönelik hitaplar ve müminler ile müşriklerden oluşan ilk muhataplara dair tanımlamaların tahlili ele alınmıştır. Beşinci bölüm ise erken dönem Mekkî surelerdeki temel kavramlar ve konularla ilgilidir. Son iki bölüm kapsamında erken dönem Mekkî surelerin muhtevasının başta tevhid ve şirk olmak üzere diğer iki temel konu ekseninde olduğu, ayrıca tevhid ile sosyal adaletin birbirine bağımlı bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır.

This study includes content analysis of the Qur'an within the framework of early Meccan suras. This study consists of five chapters. In the introduction or the first chapter, we presented the subject, the literary survey, the method and the sources of the thesis and examined general characteristics of the pre-Islamic Arab society. In the second chapter, we presented general characteristics and criteria on Meccan-Madinian at the point of dating verses and suras of the Qur'an. We also discussed Islamic and Western approaches on the date of the revelation.In the third chapter, we examined various opinions on the first revealed passage of the Qur'an and examined which suras were revealed in the early Meccan period. We concluded that sura al-Fatiha as the earliest revealed passage is more reasonable and accurate. We also concluded that it is difficult to make precise detections and determinations of the exact date of early Meccan suras. Despite these difficulties we stated that it is possible to create a panoramic picture on the process of revelation.In the fourth chapter, we dealt with both declarations regarding God's own attributes, and with first interlocutors who argued Prophet, also analysed descriptions of believers (mu'min) and non believers (mushrik). In the fifth and last chapter, we examined basic matters and concepts of early Meccan suras. As a result of the final two chapters, we concluded that basic concepts in early Meccan suras were tawheed and worship subservient gods, in addition to that tawheed and social justice are interconnected.