Anne-babaların akılcı olmayan inançlarının aile işlevi ve çocuklardaki davranış problemleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, anne-babaların anne baba olmaya ilişkin akılcı olmayan inançlarının aile işlevi ve çocuklardaki davranış problemleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemi, Türkiye?nin sekiz farklı ilinde çocukları ilköğretime (7-12 Yaş) devam eden 520 anne-babadan oluşmaktadır. Araştırmada anne-babaların akılcı olmayan inançları `Anne-Baba Düşünceler Ölçeği?, aile işlevi `Aile Değerlendirme Ölçeği?, çocuklardaki davranış problemleri ise `4-14 Yaş Çocuk ve Gençlerde Davranış Değerlendirme Ölçeği? ile değerlendirilmiştir. Araştırma betimsel bir çalışma olup verilerin analizinde bağımsız örneklem grupları için t testi, tek-yönlü varyans analizi, aşamalı regresyon analizi ve Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Araştırmada Anne-Baba Düşünceler Ölçeği?nin beklentiler alt boyutunun, Aile Değerlendirme Ölçeği?nin duygusal tepki verebilme alt boyutu ile .34, gereken ilgiyi gösterme alt boyutu ile .31 ve davranış kontrolü alt boyutu ile .31 olmak üzere olumlu yönde ve orta düzeyde ilişkili olduğu bulunmuştur. 4-14 Yaş Çocuk ve Gençlerde Davranış Değerlendirme Ölçeği?nin Anne-Baba Düşünceler Ölçeği?nin beklentiler alt boyutu .21 ve mükemmeliyetçilik alt boyutu ile .12 düzeyinde anlamlı olmayan bir ilişki bulunmuştur. Araştırmada ayrıca Anne-Baba Düşünceler Ölçeği?nin beklentiler alt boyutunun, Aile Değerlendirme Ölçeği?nin iletişim alt boyutu ve 4-14 Yaş Çocuk ve Gençlerde Davranış Değerlendirme Ölçeği arasındaki ilişkide aracı bir değişken olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonucunda anne-babaların çalışma durumu, gelir durumu, mesleki dağılımları, eğitim durumları, çocuklarının bulunmuş olduğu sınıf düzeyleri, psikiyatrik yardım alıp almamaları ve ailede herhangi bir üyenin psikiyatrik yardım alıp almamalarına göre çocuklarındaki davranış problemlerini algılamaları arasında anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir. Anne-babaların, anne-baba olma durumlarına ve çocukların doğum sırasına göre çocuklarındaki davranış problemlerini algılamaları arasında ise anlamlı bir fark bulunamamıştır.

In this study, it was aimed to investigate the relationship between parent?s irrational beliefs about being parent and their children?s behavioral problems and family function. The participants of the study were 520 mothers-fathers, whose children are studying primary school (7-12 years old), were eight different cities in Turkey. The parent?s irrational beliefs about being parent, was evaluationed through ?Parents Thought Scale?. The family function is evaluationed via ?Family Evaluation Scale?. And, the other dependent variable, children?s behavioral problems, was evaluationed through ?Behavior Evaluation Scale for Children and Youngs Aged 4-14?. Present study is a descriptive one. While analyzing the data, t-test, one-way anova, stepwise regression analysis and Pearson Product-Moment Correlation Coefficient were applied.In the study, positive, meaningful and mid-level relationship was found between the sub-dimension of Parents Thought Scale, expectations, and the sub-dimensions of Family Evaluation Scale, giving emotional response (.34), showing the needed care (.31), and controlling behavior (.31). The relationship which is not meaningful was found between the Behavior Evaluation Scale for Children and Youngs Aged 4-14 and the sub-dimensions of Parent?s Thought Scale, expectations (.21), perfectionism (.12). Moreover, the sub-dimension of Parent?s Thought Scale, expectations, was found as an intermediary variable in the relationship between the sub-dimension of Family Evaluation Scale, communication, and Scale for Children and Youngs Aged 4-14.At the end of the study, significant difference was found between the perception of children?s behavioral problems and parent?s working conditions, income, job distribution, level of education, the level of their children, getting psychiatric help, and if any member of the family get psychiatric help. No difference was found between among parent?s perceptions about their children?s behavioral problems according to being parent and the birth order of their children.