Ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin güneş, dünya, ay kavramlarına ilişkin sahip oldukları kavram imajları üzerine fenomenografik bir çalışma

Abstract

Öğrenme sürecinde bireyler arasındaki farklılıklar günümüzde gittikçe önem kazanmaktadır. Bu farklılıklardan birisi de öğrenilen kavramlara yönelik bireylerde oluşan algı dünyasıdır. Piaget'e göre bireylerde somuttan soyuta doğru gerçekleşen zihinsel gelişim ancak ilköğretim sonunda tamamlanmaktadır. İlköğretim müfredatı incelendiğinde; bu gelişimi henüz tamamlamayan ilköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencileri özellikle fen ve teknoloji dersinde somut fakat kavranması pek de kolay olmayan birçok konu ve kavramla karşılaşır. Bu çalışmada ilköğretim 5.sınıfta öğrenilen ve somut varlık olduğu halde algılanmakta zorlanılan Dünya, Güneş ve Ay kavramlarının öğrencilerde oluşturduğu imajı araştırmak ve öğrencilerde oluşan algılar doğrultusunda eğitim programcıları, müfredat geliştiriciler ve uygulayıcılara yol gösterici bilgiler sunmak amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini farklı sosyo-kültürel çevrelerden rastgele seçilen iki okuldan, her birinden 15'er olmak üzere toplam 30 öğrenci oluşturmaktadır. Öğrencilerin bu varlıklara yönelik kavram imajlarını belirlemek üzere yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmış ve bu görüşmeler fenomenografik araştırma yöntemine göre analiz edilip değerlendirilmiştir. Fenomenografik araştırma yöntemi özellikle eğitim araştırmalarında, düşünme ve öğrenme hakkındaki bir takım soruları cevaplamak için geliştirilen bir nitel araştırma yöntemidir. Bu yöntemin ortaya atılmasının en temel sebebi, yapılan araştırma sonuçları ve son yıllarda etkili olan öğrenme teorilerine göre öğrenmenin gerçekleşmesinde bireysel farklılıkların sanıldığından fazla etkili olmasıdır. Yapılan araştırmanın değerlendirilmesi sonucunda öğrenci algıları arasında farklılıklar olduğu tespit edilmiş ve analizi için uzman ve öğretmen görüşü doğrultusunda kategori, tanım ve özellik tabloları oluşturulmuş, her öğrencinin kavram imajı çıkarılarak kategorize edilmiştir. Araştırmanın sonunda başarılı bir öğrenme ortamında, bireysel farklılıkların daha çok dikkate alınması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Recently, learning differences among individuals become more important. One of these differences is the perception that occurred on individuals. According to Piaget; the mental development ,which applied is from concrete to discrete, can only be completed at the end of the primary education . When primary education curriculum is examined; it is observed that the 4th and 5th grade students who haven't completed these developmental processes, come cross with a lot of new concepts which are difficult to perceive and to form mental images, especially in Science and Technology course. In this study, it is aimed to investigate the mental images of the concepts (The Earth, the Sun and the Moon) that are difficult to perceive even though they are concrete concepts, and it is also aimed to reveal information about these students' perceptions which will be helpful for curriculum development and instruction. The sample of the research is 30 students (15 from each school) who are chosen randomly from two different schools in different socio-cultural districts. In order to determine the images of these concepts, half-structured interview forms were prepared, applied and analyzed and the data was analyzed as a phenomengraphic study. Phenomengraphic research method is a kind of qualitative research method used for answering the questions about thinking, learning and especially used in educational researches. The most important reason for using this method is that in the light of the study results and the recent, effective learning theories, the individual differences are discovered to be much more important than it is believed in the learning process. As a result of the data analysis, it is discovered that there are vast differences among students. These differences were analyzed by the teachers and the experts in the field and the tables of category, definition and characteristics for each concept were formed. Therefore, it is concluded that in a successful learning environment, the individual differences should be taken into consideration more.