Öğretim ilke ve yöntemleri ders programının değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, `öğretim ilke ve yöntemleri dersi` ders programının değerlendirilmesidir. Araştırma, nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı karma araştırma yaklaşımına göre yapılan bir çalışmadır. Araştırmanın nitel boyutunu öğretim elemanları ve okul müdürlerinin görüşlerinden oluşurken, nicel boyutunu ise öğretmen ve öğretmen adaylarının `öğretim ilke ve yöntemleri dersi` öz yeterliklerinden oluşmaktadır. Ders programının değerlendirilmesinde Demirel'in Analitik Program Değerlendirme Modeline (DAPDEM) uyarlanarak kullanılmıştır. Araştırma 2013-2014 öğretim yılında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ) Eğitim Fakültesi'nde dersi veren dört öğretim elemanı, Hatay ilinin Antakya Merkez ilçesinde görev yapan 13 okul müdürü, yine Hatay ilinin Antakya Merkez ilçesinde görev yapan 301 öğretmen ve Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi 4. sınıfta öğrenim gören 300 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Veri toplama araçları `Öğretim İlke ve Yöntemleri Dersi Öz Yeterlik Ölçeği` ve yarı yapılandıırlmış görüşme dir. Ölçeğin geliştirme aşamasında açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri kullanılmıştır. Ayrıca grupların karşılaştırılmasında ise t-testi, ANOVA ve LSDtestlerinden faydalanılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise içerik analiz tekniği kullanılmıştır. Çalışmanın sonunda, öğretmen adaylarının ÖİY öz yeterlik düzeylerinin ortalamanın üstünde görülmüştür. Öğretmen adaylarının ÖİY öz yeterlik alt ölçek öz yeterlik düzeyleri `cinsiyet` ve `mezun oldukları lise` değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark görülmemiştir. Ancak öğretmen adaylarının `ÖİY' ne ilişkin kurs (KPSS kursu) alıp-almama durumları` ve `Öğrenim gördükleri program`, onların ÖİY öz yeterlik düzeylerini istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde etkilediği görülmüştür. Bununla birlikte öğretmenlerin ÖİY öz yeterlik düzeylerinin ortalamanın üstünde olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin ÖİY öz yeterlik alt boyut öz yeterlik düzeyleri `cinsiyet`, `branş`, `eğitim düzeyleri`, `görev yaptıkları okul kademesi`, `kıdemleri` ve `mezun oldukları fakülte` arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark görülmemiştir. Ancak öğretmenlerin ÖİY' ne ilişkin `hizmet içi eğitim alıp-almama durumları`, `mezun oldukları üniversite` ve `lisansta ÖİY dersini alıp-almama durumları`, onların ÖİY öz yeterlik düzeylerini istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde etkilediği görülmüştür. Okul müdürleri ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşme sonucunda elde edilen verilere göre okul müdürleri, öğretmenleri ÖİY dersine ilişkin teorik olarak bilgi sahibi olduklarını belirtirken, sahip oldukları bilgiyi uygulama düzeylerini ise yetersiz olarak görmekteler. Benzer şekilde okul müdürleri lisansta verilen ÖİY dersini hem teorik hem de uygulama bakımından yetersiz görmektedir. Öğretim elemanları ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşme sonucunda elde edilen verilere göre, öğretmen adaylarının ÖİY ders genel yeterlik düzeylerinin hem `kuramsal bilgi` bakımından, hem bu bilgiyi `uygulayabilme yeterliği` bakımından yetersiz oldukları sonucuna varılmıştır. Benzer şekilde öğretim elemanları, lisansta verilen ÖİY dersini hem teorik hem de uygulama bakımından yetersiz görmekteler.

The purpose of this research is to evaluate the instructional program of `Principles and Methods of Instruction Course`. The research is a study performed according to mixed research approach in which qualitative and quantitative research methods are used. The qualitative aspect of the research is instructors and school managers while the quantitative dimension is composed of teachers' and teacher candidates' self-efficacy of `Principles and Methods of Instruction Course.` The evaluation of course's instructional program was realized according to Demirel's Analytical Program Evaluation Model (DAPEM). The research was performed in the academic year of 2013-2014. The research sample is composed of 4 instructors who teach in Mustafa Kemal University (MKU), Faculty of Education; 13 school managers who work in Antakya, Hatay; 301 teachers who teach at schools in Antakya, Hatay; and 300 teacher candidates who were the senior students in Mustafa Kemal University, Faculty of Education. To collect data, `Self-Efficacy Scale for Principles and Methods of Instruction Course` and a semi-structured interview were used. The Exploratory Factor Analysis (AFA) and the Confirmatory Factor Analysis (CFA) were used to develop the scale. t-test, ANOVA and LSD test were used to compare the groups. The content analysis method was utilized in the analysis of the qualitative data.As a result of the analyses, teacher candidates' levels of PMI self-efficacy were observed above the average . No statistically significant difference was found between teacher candidates' levels of PMI self-efficacy subscales and their gender, high school of graduation and type of high school. However, it was seen `whether teacher candidates participated to a course related to PMI` and the `program they studied` affected their PMI self-efficacy levels statistically and significantly. Besides this, teachers' levels of PMI self-efficacy were observed above the average. No statistically significant difference was found between teacher candidates' levels of PMI self-efficacy subscales and their gender, branch, educational level, rank of the school at which they work, seniority and faculty of graduation. However, it was seen `whether teachers received in-service training on PMI`, `their university of graduation` and `whether they took the PMI class during undergraduate study` affected their PMI self-efficacy levels statistically and significantly. Based on the data obtained from the structured interviews with the school managers, they reported that their teachers have theoretical knowledge on the PMI course; however, found them to be inefficacious in terms of practicing the knowledge they have. Similarly, the school managers regarded the PMI course given during undergraduate study as inefficacious both theoretically and practically. According to the data obtained from the semi-structured interview with the instructors, it was concluded that teacher candidates' PMI general self-efficacy levels were inefficacious in terms of both `theoretical knowledge` and `practicing the knowledge`. Similarly, the instructors regarded the PMI course given during undergraduate study as inefficacious both theoretically and practically.