İlköğretim okulu öğretmenlerinin bireysel yenilikçilik düzeyleri ve bu düzeylere etki eden etmenlerin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin bireysel yenilikçilik düzeylerini incelemek, bazı demografik değişkenler bakımından değerlendirmek, yenilikçilik kategorilerine dağılımlarını ortaya koymaktır. Bu çalışma nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanıldığı karma yöntem ile gerçekleştirilmiş betimsel nitelikte bir çalışmadır. Araştırmanın nicel bölümünün örneklemi 2012-2013 yılında Gaziantep ili Şehitkamil ve Şahinbey ilçe merkezindeki ilköğretim okullarında görev yapan 700 ilköğretim okulu öğretmeninden oluşmuştur. Öğretmenlerin yenilikçilik düzeylerini ve ait oldukları kategorileri belirlemeye ilişkin nicel veriler Hurt vd. (1997) tarafından geliştirilen `Bireysel Yenilikçilik` (Individual Innovativeness) ölçeğinin Kılıçer ve Odabaşı (2010) tarafından Türkçeye dilsel ve kültürel uyarlaması yapılmış hali ile toplanmıştır. Nitel bölümün katılımcıları, nicel verilerin toplandığı okullarda görev yapan 15 ilköğretim okulu öğretmeninden oluşmaktadır. Nitel veriler, ilköğretim okulu öğretmenleri ile gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış görüşmeler sonucunda toplanmıştır. Nicel verilerin analizinde, parametrik analiz teknikleri; nitel verilerin analizinde ise, içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada ulaşılan başlıca sonuçlar şunlardır: Araştırma bulgularına göre ilköğretim okulu öğretmenlerinin orta düzeyde yenilikçi oldukları görülmüştür. Yenilikçilik toplam puanı ve alt boyutlarına verilen puanların cinsiyete ve yaşa göre farklılaşmadığı, öğrenim durumuna göre ise sadece değişime direnç alt boyutunun anlamlı olarak farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcı İlköğretim Okulu öğretmenleri sırasıyla Sorgulayıcılar, Öncüler, Kuşkucular, Yenilikçiler, Gelenekçiler kategorilerinde bulunmaktadırlar. Araştırmada elde edilen bulgular doğrultusunda çeşitli önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Yenilik, Bireysel Yenilikçilik, İlköğretim Okulu

The purpose of the present study was to examine primary school teachers' individual innovativeness levels, reveal the factors that affect their individual innovativeness, evaluate these factors in terms of some demographic variables and delineate the distribution of these factors according to innovativeness categories. This descriptive research was conducted using mixed methods research design incorporating both quantitative and qualitative research approaches. The sample of the quantitative strand of the study consisted of 700 primary school teachers working at schools located in Şehitkamil and Şahinbey districts of Gaziantep province during in the academic year of 2012-2013. Quantitative data regarding teachers' individual innovativeness levels and innovativeness categories were gathered via `Individual Innovativeness Scale`, which was developed by Hurt et al. (1997) and adapted into Turkish by Kılıçer and Odabaşı (2010) who carried out linguistic and cultural adaptation of the scale into Turkish. The study group of the qualitative strand was composed of 15 teachers working at primary schools where quantitative data were collected. Qualitative data were gathered via semi-structured interviews with primary school teachers. Parametric analysis techniques were used in the analysis of the quantitative data. Qualitative data was analyzed using the content analysis technique. Main results of the study were as follows: it was found that participant teachers were innovative at a moderate level. Total score of innovativeness and scores of the sub-dimensions did not differ in terms of gender and age; however, the scores differed significantly only in the resistance to change sub-dimension in terms of education level variable. Teachers were categorized as early majority, early adopters, late majority, innovators and laggards, respectively. Some implications were drawn based on the findings of the research.Key Words: Innovation, Individual Innovativeness, Primary School.