Akut hipoksinin fare plasentasına etkisinin ince yapı düzeyinde incelenmesi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada 18 gebe albino fare (Mus.musculus var. albinus) % 2,5» % 5 ve % 10 oksijen konsantrasyonunda 3 ve 10 gün süre ile tutularak değişik akut hipoksik koşul ların plasenta üzerine etkileri elektron mikroskop düze yinde incelendi. Özellikle labirent plasentadan alınan do ku parçaları glutaraldeh.it ve osmium tetroksit içerisinde tespit edildi, derecesi giderek artan etil alkol serile rinden geçirilerek dehidrate edildi ve araldite içerisine gömüldü. Alınan kesitler uranil asetat ve lead sitrat ile bayandı, ZEISS E.M. 10 B elektron mikroskobuyla incelendi ve resimleri çekildi. Elektron mikroskobik gözlem sonucunda hipoksik pla sentalarda, plasenta barierinin son derece inceldiği, ba- rieri oluşturan hücrelerin apikal ve bazal yüzeylerde aşı rı hücresel katlan tılar yaptıkları, bazı alanlarda bu hüc resel katlantıların trofoblastik hücre sitoplazmalarına ve bazal lamina içerisine doğru uzandıkları izlenmekteydi. Hücre çekirdeklerinde heterokromatin artışı, çekirdeklerin bir ar ay a toplandıkları, endoplazmik retikülüm s is temala rında genişleme, mitokondriyonlarda şişme ve iç membran dü zenlerinde parçalanma, filamentöz yapılarda artış, aşırı glikojen ve lipid birikimleri dikkat çekici bulundu. İleri düzeyde dejenere plasentalarda mitokondriy onların yan yana gelerek dış membran larının birleştikleri, mitokondrnyon iç membranlarınm iç içe kıvrılarak membranöz wohrl benzeri yapılara dönüştükleri, bazı alanlarda fibrinoid nekroz alan lan ayırt edilmekteydi.-40- Trofoblastik bazal laminanın genellikle inceldiği, stromada yer alan fibroblastlarda aşırı vakuolleşme ve hücre organellerinde dejenerasyon ilgi çekici bulundu. La- birent plasentada yer alan trofoblastik dev hücrelerde en doplazmik retikülümde genişleme, raitokondriyonlarda şişme, kristalarmda parçalanma ve aşırı glikojen birikimleri saptandı. Fötal endotel hücre kalınlığının inceldiği, hüc relerin kapiller lümenine doğru sitoplazmik çıkıntılar yaptıkları ve çekirdeklerde heterokromatin artışı izlen mekteydi. Bu bulguların ışığında hipoksinin in vivo koşullar da plasenta yapısında ve fonksiyonunda oldukça önemli de ğişikliklere neden olduğu ve organın fonksiyonunu yeterin ce yapabilmek amacıyla çeşitli yapısal adaptasyonlar ge liştirdiği sonucuna varıldı.

SUMMARY In this study eighteen pregnant mice (Mus.raus cuius var» albinus) were treated with 2.5 %, 5 % and 10 % oxygen concentrations for 3 and 10 days, to observe, the effect of acute hypoxic conditions on the plaoentae, by electron microscopy. The tissue fragments obtained from labyrinthine placentae were fixed in glutaraldehyde and osmium tetroxiy de, dehyrated in graded series of ethyl alchol and embed ded in araldite. Thin sections were stained with uranyl acetate and lead citrate, examined with a ZEISS EM 10 33 electron microscope. Electron microscopic observation of the hypoxic plaoentae showed that the placental barrier was extremely thinned apical and basal surfaces of the cells constitu ting the barrier involved cytoplasmic projections some of which extended towords the trophoblastic cell cytoplasm and/or basal lamina. Increase in nuclear chromatin, clum ping of the nuclei, enlargement of the endoplasmic reticu lura cisternae, swelling of the mitochondria and fragmenta t ion of their innejr membranes, abundanoe of f lament ous structures and glycogen and lipid depositions were the findings that attracted attention. The placentae, degenerat ted at advanced levels included areas of fibrinoid necrosis in addition to the neighbouring mitochondria with attached outer membranes and some other mitochondria having membran ous whorl like structures developed from the inner membranes.-42- The basal lamina was always thinner than normal, stromal fibroblasts were extremely vacuolated and cellu lar organelles were degenerated. Trophoblastic giant cells of the labyrinthine placentae included enlarged endoplas mic reticulum, swollen mitochondria with fragmented cris- tae and abundant glycogen deposits. Cytoplasmic projec tions of the attenuated fetal endothelial cells extended towards the capillary lumen. Tno sum of these intracellular changes suggests that in vivo hypoxic conditions exert significant struc tural and functional changes in the placentae; and for the purpose of adequate function, this organ develops structural adaptations.