İlkokul ve ortaokullarda görev yapan yönetici ve öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi

Abstract

İlkokul ve ortaokul kademelerinde görev yapan yönetici ve öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerinin incelendiği bu araştırmada; yönetici ve öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerinin demografik, kişisel, ekonomik ve sosyal bazı değişkenlere bağlı olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada karma yaklaşım benimsenmiştir. Araştırmanın nicel boyutunun çalışma grubunu 2015-2016 eğitim öğretim döneminde Gaziantep ili Şahinbey ilçesindeki ilkokul ve ortaokullarda görev yapan 412 yönetici ve öğretmen oluşturmaktadır. Nitel boyutundaki çalışma grubunu ise yine bu okullarda görev yapan 25 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel boyutundaki veriler, `Kişisel Bilgi Formu` ile `Maslach Tükenmişlik Ölçeği` dir. Nitel boyutundaki veriler ise `Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu` ile toplanmıştır. Elde edilen verilerin istatistiksel analizinde, aritmetik ortalama, t-testi, tek yönlü varyans analizi ve Post-Hoc testi yapılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise betimsel analiz yönteminden yararlanılmıştır. Araştırma bulgularına göre yönetici ve öğretmenlerin duygusal tükenme ve duyarsızlaşma alt boyutlarında düşük düzeyde, kişisel başarı alt boyutunda ise orta düzeyde tükenmişlik yaşadıkları görülmektedir. Bulguların geneli dikkate alındığında yönetici ve öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerinin düşük olduğu görülmektedir. Yapılan görüşmeler neticesinde ise öğretmenlerin rahatsızlık duydukları bazı konular (sınıf mevcudu, velilerin eğitimsiz olması, öğrencilerin ilgisizliği, eğitim sistemi) belirlenmiş ve bunların öğretmenlerde aşırı yorgunluk ve tükenmişlik oluşturduğu sonucuna varılmıştır. Yapılan araştırma neticesine göre öğretmenlik mesleğinin toplumdaki statüsü yükseltilerek, ekonomik yönden de desteklenerek bunun için gerekli önlemler alınmalıdır.Anahtar Kelimeler: Tükenmişlik, Öğretmen, İlköğretim, Karma yöntem.

This research, in which levels of burnout of the managers and teachers working at primary and secondary schools, aims to investigate the levels of burnout of managers and teachers depending on some demographic, personal, economic and social variables. For this research, mixed method research is used. 412 managers and who work in primary and secondary schools in Şahinbey district of Gaziantep province during 2015-2016 educational year, comprise the study group of this research's quantitative aspect. Qualitative aspect of this research , onthe other hand, is comprised of 25 teachers working at these same schools. Data of the quantitative aspect of this research are the `Personal Information Questionnaire` and the `Maslach Burnout Scale`. Also, data of the qualitative aspect are collected via `Semi-Structured Interview Arithmetic average, T-test, one-way analysis of variance and Post-Hoc tests are carried out in statistical analysis of the collected data. Descriptive analysis method is utilized in analysis of the qualitative data. According to research findings, it is evident that teachers experience burnout at low levels for emotional exhaustion and desensation sub-dimensions, while they experience burnout at medium level for personal success sub-dimension. Considering the overal findings, it is evident that managers and teachers burnout levels are low. As a result of conducted interviews, some issues that teachers feel uncomfortable (classroom size, uneducated parents, indifference of students, education system) are determined ans it is concluded that these cause exhaustion and burnout for teachers. In consequence of this research, it is clear that necessary measures should be taken by promoting the status of the teaching profession and also by providing economic support.Keywords: Bournout, Teacher, Primary Education, Mixed methods.