Eğitim kurumlarında işyeri ruhsallığının geliştirilmesine yönelik deneysel bir uygulama

Abstract

Bu araştırmanın amacı işyeri ruhsallığı çerçevesinde tasarlanan Okul Ruhsallık Programı'nın (ORP) öğretmenlerin ruhsallık düzeyleri üzerindeki etkisini incelemek ve öğretmenlerin bu programa ilişkin görüşlerini belirlemektir. Çalışmada işyeri ruhsallık konusu incelenmiş ve araştırmacı tarafından hazırlanan 6 haftalık ORP uygulanmıştır. Çalışma nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanılmasından oluşan karma araştırma olup çalışmada açımlayıcı sıralı desen kullanılmıştır. Çalışma grubunu 2016–2017 eğitim-öğretim yılında Şanlıurfa ilinde görevli, deney (N=19) ve kontrol (N=19) gruplarında yer alan 38 öğretmen oluşturmaktadır. Nicel verilerin toplanmasında İşyeri Ruhsallığı Ölçeği (Özğan, 2017) kullanılmış, nitel veriler için de yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanmıştır. Katılımcıların ORP'ye ilişkin algı ve tutumlarını belirlemek için ORP Değerlendirme Formu ve ORP'nin 6 haftalık video kayıtları analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda ORP'nin toplam ölçek puanı boyutunda anlamlı bir farka yol açmadığı saptanmıştır. Boyutlar bazında sonuçlar incelendiğinde ise ön test ve son test sonuçlarına göre ORP'nin `Aşkınlık, Anlamlı İş` boyutlarında anlamlı bir farka yol açtığı görülürken `Özalgı ve Örgütsel Değerler` boyutlarında herhangi bir farka yol açmadığı belirlenmiştir. ORP sonuçlarına ve etkililiğine ilişkin katılımcılar ile yapılan görüşmelerde ORP'nin katılımcılar üzerinde `Hayat, Okul içi İlişkiler, Özbenlik, Amaçlar, Anlam` temalarında olumlu etkilere yol açtığı görülmüştür. Katılımcılar ORP'yi faydalı bulduklarını, bu program çerçevesinde yapılan etkinliklerin işlerine anlam kattığını, ruhsal farkındalıklarını artırdığını, ruhsal olgular ile daha derinden tanıştıklarını, okul içi çalışmalarında ve ilişkilerinde amaç bütünlüğü ve gerçek anlam bilinci kazandıklarını belirtmişlerdir. Çalışma bulguları kapsamında ayrıca katılımcılar açısından nicel ve nitel verilerin karşılaştırmalı analizi, ORP değerlendirme formu ve video kayıtlarından elde edilen veri sonuçları, katılımcıların ORP'yi tavsiye etme nedenleri, programa ilişkin önerileri ve tanımları sunulmuştur.

The purpose of this research is to examine the effects of the School Spirituality Program (SSP), designed within the framework of workplace spirituality, on teachers' spirituality levels and to determine their opinions regarding this program. In the study, the topic of workplace spirituality was examined and the six-weeks SSP was designed and implemented by the researcher. The study, which employed explanatory sequential design, is a mixed research consisting of qualitative and quantitative methods. The sample is composed of 38 teachers in the experiment (N= 19) and control (N= 19) groups in the city of Şanlıurfa in the academic year 2016-2017. For the collection of quantitative data, the Workplace Spirituality Scale (Özğan, 2017) was used and a semi-structured interview form was prepared to collect qualitative data. The SSP Evaluation Form and six weeks of video recordings of SSP were examined in the analysis to determine the participants' attitudes and perceptions. At the end of the study, it was found that SSP did not display any significant difference in total scale points. Based on the results of dimensions, however, it showed a significant difference in the dimensions of `Transcendence, Meaningful Job,` according to pre and post-tests, while not any significant difference in the dimensions of `Self-Perception and Organizational Values` was reported. Qualitative discussions on the results and effectiveness of the SSP revealed that SSP had a positive impact on the participants within the themes of `Life, School Relations, Self-Identity, Goals, and Meaning.` Participants noted that the SSP was useful; its activities gave a new meaning to their work, increased their spiritual awareness, got them into deeper acquaintance with spiritual phenomena, and helped them earn integrity of purpose and true meaning in their school work and relationships. The study findings also include comparative analyses of the quantitative and qualitative data of the participants, the results of the SSP evaluation form and video recordings, the reasons for participants to recommend SSP, and the suggestions and definitions for the program.