17. yüzyıl Osmanlı kaftanlarında yer alan (Lale, Haliç işi ve Çintemâni) motiflerden yola çıkarak seramik yüzeylere yeni tasarım önerileri

Abstract

Bu tez çalışmasında amaç; 17. yüzyıl kaftanlarında yer alan lale, haliç işi ve çintemâni motifinin motiflerden yola çıkarak seramik yüzeylere yeni tasarım önerilerini uygulamalı olarak incelemektir. Bu çalışmayı yaparken Osmanlı İmparatorluğu zamanında giyilen kaftanların renk, desen özellikleri araştırılmış, literatür taraması yapılmış ve örnek çalışmalar incelenmiştir. Tez üç bölümden oluşmuştur.Birinci bölüm; bir ana başlık bir alt başlıkta ele alınmıştır. Ana başlıkta; genel olarak Osmanlı İmparatorluğu giyim özelliklerinden bahsedilmiştir. Alt başlıkta; genel olarak tarihsel süreçte Osmanlı İmparatorluğu döneminde giyilen kaftanlar; tanımı, kökeni, kumaş özellikleri, desen özellikleri, renkleri, sarayda ve toplum içerisinde ifade ettiği değeri, anlamı ve saray giysisi olduğundan bahsedilmiştir. Konuya ilişkin literatür taraması yapılarak örnek teşkile edebilecek çalışmalar incelenmiş ve görsellerle desteklenmiştir.İkinci bölüm; bir ana başlık ve ana başlığa bağlı dört alt başlık ile ele alınmıştır. Ana başlıkta; 17. yüzyıla ait kaftan çeşitleri, tanımı, toplum içinde ve saray erkânı nezdinde kaftanın anlamı ve yeri üzerinde durulmuş, kaftan kumaş ve özellikleri üzerinde durulmuştur. Günümüze kadar gelebilmiş kaftanlar Topkapı Sarayı Müzesi'nde ve kaynaklarda incelenmiştir. Birinci alt başlıkta; sultan kaftanları ve özellikleri, ikinci alt başlıkta; içe giyilen kaftanlar ve özellikleri, üçüncü alt başlıkta; dışa giyilen kaftanlar ve özellikleri, dördüncü alt başlıkta; zırhlı kaftanlar ve özellikleri ele alınmış, yazılı ve görsel kaynaklarda konu olarak kaftanın kullanıldığı örnek çalışmalar incelenmiş ve ilgili görsellerle desteklenmiştir.Üçüncü ve son bölümde ise daha önceki bölümlerde yapılan araştırma ve incelemelerin ışığında kişisel-özgün tasarım gücünden yaralanarak kaftan temalı üç boyutlu seramik formlar dekor sır uygulamaları yapılmıştır. Bu çalışma sürecinde yapılan tasarım aşamaları, şekillendirme aşamaları, fırınlama, dekor aşamaları, sırlama aşamaları, sunum aşamasında yapılan çalışmalardan ve karşılaşılan problemlerden bahsedilmiş, çözüm önerileri ve sonuçları irdelenmiştir. Bu bölüme konu olan çalışmalar kendi görselleriyle zenginleştirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Kaftan, Lale-Haliç İşi-Çintemâni Motifleri, Seramik, Sanat Objesi.

Purpose of this thesis is to investigate the reflection of tulip estuary work and the motif of chintemani caftan as applying on ceramic surfaces during of 17th century .While doing this study charasteristics of color, pattern of caftans were worn during to Ottoman Empire were investigated a literature research was made and case studies were examined. The thesis consists of three sections.First part; the two main topics were discyssed. At the first main heading. Generally explained the objcets which are worn during the otoman empire as a historical process; the sefinition, origin, fabric charasteristics, desing leatures colors of cottons and also the walue and meaning of caftans in community. On the other hand it is described as a court dress the review of literature on the subjecct is nerewed and the visual one supported by precedent.The second main heading ; the characteristics of clothing in the Ottoman Empire is mentioned in general second part; one of the main header and connected the four subheading. On the main title the types of 17th century robe the definition meaning and it?s place in society and the court and his people is emphasized . And also the robe fabrics and features are explained.Robes extand to today were investigated in Topkapi Palace Museum and with other sources. The caftans of sultans their properties one explained on the first sub-sections. The second sub-section is about the features of robes that are wein inside, the third sub-sections is about robes and features that worn out, the fourth sub-sections are considered. Visual and written sources which are about caftan investigated and they one supported on visuals.On the third and last section, in the light of research and observations made in previous sections, robe themed three dimensional ceramics forms, decorative glave applications were made by the benefit from the power of the orginal and personal design this study is the design stages of the process, forming stages, baking, decorstages, glazing stages. Stage presentation and the encountered problems in the studies were mentioned, solutions and results were analyzed. Studies have enriched ther own wisuals that are subject to this section.Keyword: Kaftan (Robe), Tulip, Golden Horn Work, Chintemani Motifs, Ceramic and Art Object