Bir sanat yapıtı olarak dönüşüme uğrayan figür deseni ve çizginin retoriği

Abstract

Bu tez, sanatın çizgi ve desen bağlamındaki serüvenini figür deseninin tek başına yapıtlaşması çerçevesinde irdelemektedir. Desenin resim sanatındaki ilk nitelendirdiği durum olan görme pratiği belgesi olma durumundan tamamen çıkarak, kendi başına yapıtlaşması ve söylem üretmesine odaklanmaktadır.Yapılan araştırmada, çağdaş desenin resmin bir ön çalışması olmadığına işaret edilmektedir. Günümüzde desen, görünür dünyanın ya da doğanın ön araştırmasının ve nesnenin tanımının üretilmesinin dışında bir yerdedir. Kendi başına bir yapıt biçimi olduğu görülmektedir. Başlangıcından itibaren desen ve çizgi kullanımı birçok sanatçı tarafından ele alınmış bu sanatçılar kendi içlerinde desen ve çizgiyi farklı alanlar ve anlamlar içinde kullanmışlardır. Bu tez daha seçici biçimde figürü temsil değerinden çıkararak anlam değerine yükselten sanatçıları temele almıştır.Desenin kelime olarak Türkçe'de fazlaca karşılığı mevcuttur. Çizim, çizgi, desen İngilizce'de tek bir terim altında `Drawing` olarak geçerken, Fransızca'da `Dessin` olarak geçer. Dolayısıyla Türkçe'ye Fransızca'dan geçen desenin, dil bağlamında kendi durumuna daha fazla önem kazandırmak için büyük ihtimalle `çizim` kelimesinin dışında bir yerde konumlandırmak adına seçilmiş olması akla gelmektedir. Yapılan tezde bu konunun altının çizilmesi daha aydınlatıcı bir yol önermektedir.Desen konusunda günümüzde kullanılan malzeme de önem taşıdığından çizgiyle form arasındaki ilişkide farklılıklar gözlenmeye başlanmıştır. Desenin çağdaş sanatta birçok sanatçı tarafından bir sanat eseri olduğu kabul edilmiş ayrıca modern dönemden günümüze sanatçıların desende öncü tavırlar sergiledikleri de dikkat çekmektedir. Sosyal içerikli desenlerden günümüz teknolojilerini kapsayan ve içeren desenlere kadar etkili bir üretim biçimi görülür. Ek olarak desenlerin genelinde cinsellik ve erotizm de ön plandadır. Yine disiplinlerarası çalışan sanatçıların desende kavramsallığa ve farklı bir deneyselliğe ulaştıkları görülmektedir. Tüm bu olgular aynı zamanda tezin ana savını da güçlendirmiştir.Anahtar kelimeler: Çizgi, Desen, Sanat Yapıtı, Figür, Disiplinlerarası

The aim of this thesis is to display that figure drawing has its own artistic value after the art has been on a journey with line and drawing. The thesis focuses on drawing as only literally `seeing` the painting as art in the past, but that it has become an expression and a masterpiece in and of itself.This research indicates that modern drawing is not a pre-study of painting. At the present time, drawing is neither an explanation of the world or nature, nor definition of the object. It has its own value as art. Many artists have studied line work and drawing in many different fields and interpretations. This thesis is about the artists who studied drawing as a manner of meaning, rather than the figuration.Drawing has a lot of meaning in Turkish such as: `line`, `design`, `drawing`. In English there is only one meaning, which is `drawing` and in French it is referred to as `dessin.` The word 'drawing' is translated from French to Turkish most likely to show the word 'drawing' as having a deeper meaning then the word 'design' and this thesis aims to show that. Because the type of material used is very important in drawing these days, it has been observed that the relationship between form and line have differences.Many modern artists accept that drawing is an art itself and these artists have been outspoken for many years about drawing.It can be seen that drawings often have social messages and various technologies use drawings to give information, making drawings an efficient form of communication, all around. Plus, drawing also has sexuality and eroticism in it. It has been seen that interdisciplinary artists working on drawing have reached a different level in conceptualism and experimentation. All of these cases are also the main arguments of the thesis.Keywords: Line, Drawing, Art, Figure, Interdisciplinary