1950`den günümüze Türkiye`de göç olgusunun görsel sanatlara yansımaları

Abstract

Bu araştırma 1950 sonrası Türkiye'de yaşanan göç hareketlerinin Türkiye sanat ortamına etkileri ve Türkiye kökenli sanatçıların göç, göçmenlik, gecekondu, kültür, kimlik, aidiyet vb. kavramları eserlerinde sorunsallaştırma biçimleri üzerinde durmaktadır.Yapılan araştırmada 1950 sonrası hız kazanan göç hareketlerinin Türkiye'nin ekonomik, siyasi ve sosyo-kültürel yapısını derinlemesine etkilediği görülmüştür. Yaşanan bu değişim ve dönüşümün göç eden birey veya toplumlar üzerinde yarattığı etkilerin Türkiye sanat ortamında sıkça dile getirilmesi, göç olgusu ve beraberinde gelen kavramların sanatçılar tarafından irdelenmesine yol açmıştır. Sözü edilen kavramların ele alınış biçimleri 1950 ve 1980 arası dönemde toplumsal bir sorun olarak göçmenlerin yaşantısı, gecekondu sorunu, kente uyum sürecinde yaşanılan zorluklar, toplumsal gerçekçi ve toplumcu gerçekçi sanat anlayışları çerçevesinde tuvallerde yansımalarını bulmuştur. 1980'lerden sonra Türkiye'de yaşanan bu dönüşümün sanata yansımaları; Batı'da hâkim olan kavramsal sanat ve buna bağlı olarak gelişen hazır nesne kullanımı, biçimin değil içeriğin, dolayısıyla kavramın ve konunun öne çıktığı çalışmalar geleneksel resim ve heykel sanatının karşısında farklı alternatif anlatım biçimini oluşturmuştur. Göç olgusunun sorunsallaştırılma biçimi de farklı malzeme ve tekniklerle disiplinlerarası bir yaklaşım içerisine girmiştir. Göç olgusu ile birlikte 1990'lardan sonra sıkça söz edinilmeye başlayan kültürel kimlik, aidiyet, bellek, yersizyurtsuzlaşma, ötekileşme vb. kavramların yaşanan sanatsal dönüşümün de etkisiyle Türkiye'de ve yurtdışında göçmen olarak yaşamlarını sürdüren sanatçılarımızın yapıtlarında ve güncel sanat pratikleri içerisinde düzenlenen temalı sergilerde sıkça irdelenmeye başlanan konular olduğu görülmüştür.Anahtar kelimeler: Göç, Kültürel Kimlik, Türkiye'de Çağdaş Sanat

In this study the effects of post-1950 immigration act of the art environment in Turkey in Turkey and Turkey-based artists migration, immigration, slums, culture, identity, belonging, and so on. problematize the concept, focus on the way in the Works. In the research made, it was seen that the migration movements that have accelerated after 1950 have in depth influenced Turkey's economical, political and socio cultural structure. Frequent voicing by the Turkish artistic atmosphere of the impacts created by this change and transformation on the migrating individuals and societies caused the concept of migration and its accompanying concepts by the artists. The form of handling the mentioned concepts, the lives of the migrants as a social issue within the period between 1950 and 1980, shanty house issues, difficulties in adapting to the urban life were reflected on the canvasses within the framework of the artistic understandings of socio-realism and socialist realism. The reflection into art of this transformation which has been encountered after 1980's, the conceptual art that is dominant in the West and the use of ready objects that have developed accordingly, the works wherein content, rather than style, therefore concept and subject have come into prominence have created a different alternative way of expression against conventional picture and sculpture art. The style of problematisation of the migration fact has been in an inter-disciplinary approach with different materials and techniques. It was seen that the cultural identity, belongingness, memory, deterritorialisation, alienation etc concepts that have started to be frequently voiced up together with the migration concept were the subjects that started to be frequently examined in the themed exhibitions that are held within updated artistic practices and in the works of our artists who have been living abroad and in Turkey as a migrant, also due to the impact of the artistic transformation that was experienced.Key words: Migration, Cultural identity, Modern Art in Turkey