Antakya, Kayseri ve İzmir örneklerinde beta talasemi mutasyon tiplerinin saptanması

Abstract

ÖZET ANTAKYA, KAYSERİ ve İZMİR ÖRNEKLERİNDE ? TALASEMİ MUTASYON TİPLERİNİN SAPTANMASI ? Talasemiler Dünyada en yaygın görülen kalıtsal hastalıktır. Dünyada yaklaşık 150 milyon insanın ? talasemik fenotipe sahip olduğu bilinmektedir. Çukurova bölgesi, Dünya Talasemi Kuşağı üzerinde bulunan Türkiye'nin güneyinde, Doğu Akdeniz kıyılarında yeralmakta olup yapılan çalışmalarda bölgemizde ? talasemi sıklığı %3.7 gibi yüksek oranda bulunmuştur. Daha çok P geni üzerinde oluşan nokta mutasyonlarla ortaya çıkan bu hastalık için 140' in üzerinde mutasyon tipi belirlenmiştir. Günümüzde halen kesin tedavisi bulunmayan bu hastalığın toplum sağlığını tehdit ettiği açıktır. Bu nedenle mutasyon tiplerinin belirlenerek bölgesel görülme sıklıklarının hesaplanması; ? talasemili olguların tedavilerinin daha doğru düzenlenebilmesi, moleküler yöntemler kullanılarak Prenatal Tanı'nın konulduğu laboratuvarların hızlı ve düşük maliyetlerle çalışması ve ailelere verilen genetik danışmanlık hizmetlerinin daha etkili yürütülmesi açısından önemlidir. Bu çalışmamızda Ç.Ü.Tıp Fakültesi ve Antakya Devlet Hastanesi tarafından ortaklaşa yürütülen evlilik öncesi talasemiler in taranmasına yönelik protokol kapsamında 33 heterozigot olgunun moleküler mutasyonları belirlenerek görülme sıklıkları saptandı. Çalışmamız sürerken Kayseri ve İzmir yöresinde bulunan Üniversite kliniklerinde fenotipleri belirlenerek gönderilen 50 ? talasemi olgusunun genotipik tanıları saptandı. Ayrıca İzmir'den gelen iki ailede Prenatal Tanı uygulayarak bir sağlam ve bir de hasta fetus belirlendi. Moleküler mutasyonları saptamak için ağırlıklı olarak ARMS yöntemi kullanıldı. Üç olguda ise DNA Dizi Analizi yöntemi kullanılarak sonuca ulaşıldı. Anahtar Sözcükler: ? talasemi, mutasyon tlplexl, ARMS, DNA Dizi Analizi, Prenatal Tanı. XXABSTRACT DETERMINING ? THALASSEMIA MUTATION TYPES OF SAMPLES FROM ANTAKYA, KAYSERİ and İZMİR ? Thalassemias are the most commonly inherited disorder in the World. It is known that about 150 million people have ? thalassemia phenotype. Çukurova region is in south Turkey where is on World Thalassemia Belt at the coasts of east Mediterranean. Studies which have been done in this region showed that the incidence of ? thalassemia is very high More than 140 mutation type defined for this disorder; mostly arise from point mutations on the human P globin gene. There is still no cure for this public health threatening problem. By the way characterization of mutation types and determining regional frequencies are important for clinicians to design treatment regimens, rapid and low costs in laboratories using molecular methods for prenatal diagnosis and effective genetic counseling of the families. In this study we characterize mutation types of 33 heterozygote cases in the content of the project for premarital carrier screening of the thalassemias in collaboration with Çukurova University Medical Faculty and Antakya Public Hospital. We detected the genotypes of 50 ? thalassemic cases whose phenotype s determined in the University clinics from Kayseri and İzmir region while our study was going on. We assessed a healthy and an affected fetus with Prenatal Diagnosis in two families came from İzmir. ARMS method was used for characterization of molecular mutation types, in three cases we obtained the results with DNA sequencing. Key Words: ? thalassemia, mutation types, ASMS, DNA Sequencing, Prenatal Diagnosis.

ABSTRACT DETERMINING ? THALASSEMIA MUTATION TYPES OF SAMPLES FROM ANTAKYA, KAYSERİ and İZMİR ? Thalassemias are the most commonly inherited disorder in the World. It is known that about 150 million people have ? thalassemia phenotype. Çukurova region is in south Turkey where is on World Thalassemia Belt at the coasts of east Mediterranean. Studies which have been done in this region showed that the incidence of ? thalassemia is very high More than 140 mutation type defined for this disorder; mostly arise from point mutations on the human P globin gene. There is still no cure for this public health threatening problem. By the way characterization of mutation types and determining regional frequencies are important for clinicians to design treatment regimens, rapid and low costs in laboratories using molecular methods for prenatal diagnosis and effective genetic counseling of the families. In this study we characterize mutation types of 33 heterozygote cases in the content of the project for premarital carrier screening of the thalassemias in collaboration with Çukurova University Medical Faculty and Antakya Public Hospital. We detected the genotypes of 50 ? thalassemic cases whose phenotype s determined in the University clinics from Kayseri and İzmir region while our study was going on. We assessed a healthy and an affected fetus with Prenatal Diagnosis in two families came from İzmir. ARMS method was used for characterization of molecular mutation types, in three cases we obtained the results with DNA sequencing. Key Words: ? thalassemia, mutation types, ASMS, DNA Sequencing, Prenatal Diagnosis.1. GİRİŞ ve AMAÇ Talasemiler eritrositler içindeki hemoglobin molekülünün globin subünitelerinden birinin sentezinin yapılamaması ile karakterize kalıtsal kan hastalıklarıdır. îlk kez 1925 yılında şiddetli anemi, dalak büyüklüğü ve kemik deformiteleri ile seyreden bir sendrom olarak Thomas COOLEY tarafından İtalyan kökenli Amerikalı çocuklarda saptanmıştır. Ardından yapılan çalışmalarla klinik olarak yüksek çeşitlilik gösteren geniş bir anemi ailesinin karekterizasyonu yapılmıştır. <44,56) Talasemi Dünya üzerindeki en yaygın genetik hastalık olarak kabul edilir. Akdeniz havzasından Ortadoğu, Hindistan,. Burma ve Güneydoğu Asya'ya kadar uzanan ve Dünya Talasemi Kuşağı olarak adlandırılan geniş bir bölgede belirgin olarak yaygın bir sıklığa sahiptir. Talasemilerin görülme sıklığı açısından normal insan hemoglobini HbA'nın (01202^ tutulumuna göre a ve p talasemiler olarak iki büyük grubu vardır. a talasemik genler en yüksek yoğunlukta Güneydoğu Asya ve Afrikanın batı sahillerinden köken alan populasyonlarda bulunur. Dünya populasyonunun %3'ü, yaklaşık olarak 150 milyon insan ise p talasemi geni taşır. P talasemiler Akdeniz populasyonlarında, Ortadoğu, Pakistan ve Hindistan'ın birçok bölümlerinde, Güneydoğu Asya'da, Rusya'nın güney bölgelerinde ve Çin'de geniş bir yayılıma sahiptir. Bu yüksek gen sıklığı heterozigot talasemi fenotipine sahip insanların Malarya' nm endemik olduğu bölgelerde diğerlerine göre şiddetli enfeksiyonundan korunma yönünde seçici bir avantaja sahip olmalarıyla açıklanır. P talasemilerin Afrika kıtasındaki yayılımı göreceli olarak daha azdır (Şekil 1). «37'47'61> Türkiye de P talasemilerin yaygın olarak görüldüğü Dünya Talasemi Kuşağı üzerinde yer almaktadır. Doğu Akdeniz kıyılarında yer alan Çukurova Bölgesinde yapılan çalışmalarda P talasemi sıklığı %3.7 gibi yüksek oranda bulunmuştur. Yine son yıllarda yapılan çalışmalarda Ege bölgesinde, Bursa, Kayseri ve Trakya'da da Talasemi olgularının bulunduğu anlaşılmıştır. <5,i9,20,59,88)