Öğretmenlerin genel öz yeterlilik algıları ile duygusal emek davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi: İzlenim yönetimi taktiklerinin aracılık rolü

Abstract

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin genel öz yeterlilik algıları, izlenim yönetimi taktikleri kullanımı ve duygusal emek davranışları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmada betimsel ve ilişkisel model kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Gaziantep ili, Şahinbey ve Şehitkâmil merkez ilçelerindeki ilkokul ve ortaokullarda görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Örneklem ise bu okullarda çalışan 480 ilkokul, 466 ortaokul öğretmeninden oluşmaktadır. Veriler, `Genel Öz Yeterlilik Ölçeği` , `Duygusal Emek Ölçeği` ve `İzlenim Yönetimi Taktikleri Ölçeği` aracılığı ile toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS ve AMOS istatistik programları kullanılarak, betimsel istatistikler hesaplanmış, korelasyon analizi ve yapısal eşitlik modeli analizi yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, öğretmenlerin genel öz yeterlilik algıları; izlenim yönetimi taktikleri kullanımlarını ve duygusal emek davranışlarını anlamlı bir şekilde yordamaktadır. Genel öz yeterlilik, duygusal emeğin yüzeysel rol yapma alt boyutu ile negatif yönde; derinden rol yapma ve doğal duygular alt boyutları ile pozitif yönde ve anlamlı bir ilişkiye sahiptir. İzlenim yönetimi taktikleri, genel öz yeterlilik ile yüzeysel rol yapma arasında tam aracı role sahipken; genel öz yeterlilik ve derinden rol yapma arasında kısmi aracı role sahiptir. İzlenim yönetimi taktiklerinin, genel öz yeterlilik ve doğal duygular arasında aracı rolü bulunmamaktadır. Öğretmenler, kullanacakları izlenim yönetimi taktiklerini ve sergileyecekleri duygusal emek davranışlarını, genel öz yeterlilik algılarına göre belirlemektedir.

The aim of this research is to examine the relationship among the general self-efficacy of teachers, the use of impression management tactics and emotional labor behaviours. In the study, descriptive and relational models are used. The population of the research consists of the teachers working in the primary school and secondary schools of Şahinbey and Şehitkamil districts of Gaziantep in 2016-2017 academic year. The sample consists of 480 primary schools and 466 secondary school teachers working in these schools. The data was collected through `General Self Efficacy Scale` , `Emotional Labor Scale` and `Impression Management Tactics Scale`. In the analysis of the data, descriptive statistics are calculated, correlation analysis and structural equation model analysis are performed using SPSS and AMOS statistical programs. According to the findings of the study, teachers' general self-efficacy perception significantly predicts impression management tactics and emotional labor behavior. General self-efficacy has a negative relationship with the surface acting sub-dimension of emotional labor; it has a positive and significant relationship with deep acting and natural emotions sub-dimensions. While impression management tactics have full mediator role between general self-efficacy and surface acting, it has a partial mediator role between general self-efficacy and deep acting. Impression management tactics do not have a mediator role between general self-efficacy and natural emotions. Teachers determine the impression management tactics and emotional labor behaviours that they will use according to their general self-efficacy perception.