Sınıf öğretmenlerinin fen öğretimine ilişkin öz-yeterlik inançları ve tutumlarının incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı sınıf öğretmenlerinin fen öğretimine yönelik öz-yeterlik inanç ve tutumlarının cinsiyet, mesleki kıdem ve son mezun olunan yüksek öğretim kurumu yönüyle araştırmak ve sınıf öğretmenlerinin fen öğretimine ilişkin öz-yeterlik inançları ile tutumları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma betimsel nitelikte olup genel tarama modeli esas alınarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini 2016-2017 akademik yılı bahar döneminde Diyarbakır merkez ilçelerde yer alan 17 farklı ilkokulda görev yapan 300 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak; Göloğlu Demir (2010) tarafından geliştirilen Matematik Öğretimine Yönelik Öz-Yeterlik İnançları Ölçeği ile Matematik Öğretimi Tutum Ölçeği araştırmacı tarafından Fen dersine uyarlanarak kullanılmıştır. Beşli likert tipindeki ölçeklerin Crombach alpha güvenirlik katsayıları araştırmadan elde edilen verilerle hesaplanmıştır. Bu katsayılar fen öğretimine yönelik tutum ölçeği için .99, fen öğretimine yönelik öz-yeterlik ölçeği için ise .977 olarak tespit edilmiştir. Verilere normallik testi uygulanmış verilerin normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Sınıf öğretmenlerinin öz-yeterlik ve tutum puanlarının cinsiyete göre incelenmesinde bağımsız gruplar t testi; en son mezun oldukları yüksek öğretim kurumuna ve kıdeme göre incelenmesinde ise tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Öz-yeterlik ve tutum arasındaki ilişkinin belirlenmesi için de korelasyon analizi yapılmıştır. İstatistiksel analizlerin tümünde anlamlılık düzeyi (p < .05) olarak kabul edilmiştir. Araştırma sonucunda, sınıf öğretmenlerinin fen öğretimine ilişkin öz-yeterlik inançlarının cinsiyet değişkenine göre anlamlı biçimde farklılaşmadığı tespit edilirken fen öğretimine ilişkin öz-yeterlik inançlarının yüksek kıdemli öğretmenler lehine anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca, sınıf öğretmenlerin fen öğretimine ilişkin öz-yeterlik inançlarının eğitim fakültesi, ön lisans ve diğer fakülte mezunları arasında sırası ile ön lisans ve diğer fakülte mezunları lehine farklılaştığı belirlenmiştir. Sınıf öğretmenlerinin fen öğretimine ilişkin tutum algısı incelendiğinde cinsiyet değişkenine göre erkek öğretmenler lehine, mesleki kıdem değişkenine göre ise yüksek kıdemli öğretmenler lehine anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca, sınıf öğretmenlerin fen öğretimine yönelik tutumlarının eğitim fakültesi, ön lisans ve diğer fakülte mezunları arasında sırası ile ön lisans ve diğer fakülte mezunları lehine farklılaştığı belirlenmiştir. Sınıf öğretmenlerinin fen öğretimine yönelik öz yeterlik inançları ve tutumları arasında yüksek düzeyde olumlu ve anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Sınıf öğretmeni, öz-yeterlik inancı, tutum, cinsiyet, mesleki kıdem, en son mezun olunan yüksek öğretim kurumu, fen öğretimi

The aim of this thesis is to research classroom teachers' self-efficacy belief and attitudes to wards science lesson according to their gender, seniority and last higher education level; and to analyze the relation between self-efficacy belief and attitudes to wards science teaching. The research, as descriptive, is verified based on general survey model. The sample of this research consists of 300 classroom teachers in seventeen (17) different primary schools in central districts of Diyarbakır on 2016-2017 academic year spring term. In the research the scale of Self Efficacy Beliefs on Mathematics Teaching and the scale of Attitude to wards Mathematics Teaching are used by after adapted to Science Lesson. The types of scales like 5 point likert scale The Cronbach's Alpha coefficients are calculated by using datas obtained from the research. These coefficients are retained as .99 for the scale of science teaching and .977 for the scale of self-efficacy. There after, it is indicated that datas to which normality test applied, ranges normally. Independent Samples T-test is used for scores for classroom teachers' self-efficacy and attitude scores by their genderand one-way analysis of variance (ANOVA) is used to analyze their last higher graduation seniority level. Correlation Analysis is done to determine the relation between self-efficacy and attitude. For all statistical analysis significance level is accepted as (p < .05). The research result indicates that by gender any significant variation cannot to be ascertained in regard to classroom teachers' science education self-efficacy. Nevertheless according to seniority, there is a significant difference. It is ascertained that teachers' self-efficacy belief increases according to their last graduation level. This difference between education faculty, associate degree and other graduation level is in favor of , in order, associate degree and other faculty graduates. It is indicates that analyzing classroom teachers' science teaching attitude by their gender, seniority and last higher education level; there is a significant difference on teachers' science teaching attitude in favor of male teachers; and according to seniority, it is in favor of high graduate teachers. According to higher graduation level, there is a significant difference in favor of ;first associate degree level and then graduates from other faculties. It is determined that there is a high level positive, meaningful correlation between classroom teachers' science teaching belief and attitude.Keywords: Classroom teachers, self-efficacy belief, attitude, seniority, gender, seniority, last higher education level, science teaching