Soyut sanat söylemlerinde öznenin yeniden keşfi

Abstract

Dünyayı durup duyamayacak derecede hızlanan sanayi ve bilgi toplumunda şekillenen modern sanatta soyut ifade arayışları, yüzeyselleşen algı kadar derinleşen ilgi alanlarıyla da açıklanabilir. Mikro ve makro kozmosun keşfi de yeni bakış olanakları eklemiştir. Soyut sanatta ifade zenginliği, Aksiyon Resmi'nden Alan Resmi'ne, dışavurumdan Yeni-Plastisizm'e dek çeşitlenir. Kuramsal bağlamda ele aldığımız C. Jung, J. Ortega Y Gasset, C. Greenberg, H. Rosenberg rehberliğinde içine sıkışıp kaldığı kent kültürünün sınırlarını zorlayan sanatçılardan; kendine özgün tanımlarında evrensel anlam arayan, modern aklın öznel hesaplaşmalarını ele alan P. Picasso, V. Kandinsky, P. Mondrian, K. Malevich, J. Pollock, M. Rothko gibi sanatçılara dek renkli bir yelpaze ile karşılaşırız. Böyle bir ortamda görünür dünyanın eşiğinden ötede, saf duyumlarla işleyen soyut sanatsal ifadede soyut sanatçılar birbirlerinden çok farklı ve hatta bazen zıt eğilimlerle ve çıkış noktalarıyla ayrışırlar. Bu noktada resim sanatında, gerek sanatçıların gerekse eleştirmenlerin ifadelerindeki ilişkiler dikkat çeker. Bu bağlamda, bu araştırmada, Soyut sanatta modernizmin neden olduğu gerilimler ve bunalımlar, onların kültürel sonuçları olan söylemlerle ilişkilendirilerek ele alınmıştır. Bu söylemlerinin belirlediğimiz başlıklar altında temalaştırılarak (Dış çevreden -doğadan- bağımsız olma, varoluş-özgürleşme, renk-biçim ilişkisi, soyut-somut karşıtlığı, ruhsallık, farklı medyum arayışı, saf sanat iddiası, beyaz renge vurgu, evrenselik vurgusu, bireysellik vurgusu, kaotik renk karışımı, bilinçdışı, mitler-arketipler, Kübizm, işlevsiz sanat, özdevinim-eylem, aşkınsal deneyim, Süprematizm, Neo-Plastizm) karşılaştırmalı analiz yolu ile soyut ifade alanına yeniden bir bakış açısı kazandırması hedeflenmiştir.

Abstract Art; taking its shape in modern art through the industrial society can also be explained depending on the interests focusing deep in knowladge, meanwhile with the perceptions getting more slipshod in the daily life. At the same, time, in the discovery of micro and macro cosmos, artistic expression in new perceptions affected abstract cognizance. The profuseness of expressions in abstraction and abstract painting, vary from Action Painting to Post-Painterly Abstraction, Abstract Expressionism to Neo-Plastisizm methods. We come across a wide spectrum of artists ranging like P. Picasso, V. Kandinsky, P. Mondrian, K. Malevich, J. Pollock, and M. Rothko from who are pushing the boundaries of the city culture to whom seeking universal significance in their own definitions – trying to cope with the subjective calculations of the modern mind. In this atmosphere, under the light of some related critics and philosophers (C. Jung, J. Ortega Y Gasset, C. Greenberg, H. Rosenberg), it is understood that in the art of painting, there are a number of perceptions and thoughts appearing about this transformation and change, both in the minds of artists and critics. Especially, abstract and abstractionist painters come to the fore with their efforts and rhetoric that exacerbate an intense theoretical debate. Beyond the selected themes like: Being İndependent, existence-emancipation, color-form relation, the contrast of being abstract-tangible, sprituality, variant medium quest, pure art claim, white color accent, emphasis on universality, emphasis on individuality, chaotic mixture of colors, unconscious, myths-archetypes, cubism, dysfunctional art, automatism, action, transcendental experience, Suprematism, Neo-Plasticism; this work is aimed to give a new perspective to the field of abstract expression through comparative analysis of the artistic discourses of Modernism.