İzmit-Sapanca arasının genç tektonik ve paleosismolojik özellikleri

Abstract

İzmit-Sapaoca arasında Neojen öncesi bir temel üzerine uyumsuz olarak Orta Pleyistosen ve Holosen yaşlı tortullar gelişmiştir. Bu tortullar Kuzey Anadolu Fayı'nın bölgedeki etkinliği ile birlikte çökelmiştir. Kuzey Anadolu Fayı İzmit- Sapanca arasındaki morfolojiyi doğrudan denetlemektedir. Sapanca gölü ile İzmit körfezi arasında yer alan oluk morfolojisi Kuzey Anadolu Fayı'nın etkinliği sonucunda meydana gelmiştir. Bölgenin güney alanlarında gelişen normal aylanmalar ise bölgenin çökmesine neden olmuştur. Güney yükselimlerden doğan akarsular, oluk içerisinde sonlanır. Oluğun ortasında yer alan Kuzey Anadolu Fayı, oluşturduğu morfoloji içersinde bu akarsula rı kesmekte ve Çuhahane deresi üzerinden batıya yöneltmektedir. İzmit-Sapanca arasında gerek tarihsel gerekse aletsel dönemde çok sayıda deprem meydana gelmiştir. Bu depremlerin araştırılması amacıyla bölgede altı adet fay kazısı gerçekleştirilmiştir. Fay kazılarının ikisinde tarihsel depremlerin izine rastlanmıştır. Kazı alanındaki birimlerin stratigrafik ilişkileri, C14 yaş tayinleri, ve yazdı tarihsel kayıtlar dikkate alınarak 1719 depreminin bu bölgede bir yüzey kırığı meydana getirdiği anlaşılmıştır. Ayrıca İzmit-Sapanca arasında deprem tekrarlanma aralığının 250 yıl olduğu ve 1999 depreminin ardından bu bölgede yeniden yıkıcı bir depremin meydana gelebilmesi için en az 200 yılın geçmesi gerektiği belirlenmiştir.

The Izmit-Sapanca region consists of Middle Pleistocene and Holocene sediments, which overlay unconformable a Pre-Neogene basement. These sediments are settled by the control of the North Anatolian Fault. The North Anatolian Fault also control the morphologic structure between Izmit and Sapanca. The linear valley morphology between the Izmit Coast and Sapanca Lake is a result of the activity of the North Anatolian Fault in this regioa The normal fâuls on the southern hills of the region, generates a depressional extension. The south to north flowing streams on the southern hills are ending at center of the valley. The dextral North Anatolian Fault deflects the streams and directs them westward through the Izmit coast. Many earthquakes are recorded through the historical and instrumental period in the Izmit-Sapanca region. Paleoseismic study is performed to define the presence, location and date of the previous earthquakes of the region. Six trenches are opened and evidence for three earthquakes (including the 1999 Kocaeli earthquake) are defined from the trench walls. The correlation of the stratigraphic units, C14 dating and historical records, brought to the conclusion that the 1719 earthquake formed a surface rupture in the Köseköy-Tepetarla region. The approximate recurrence interval for this region is 250 years. Therefore it is possible to estimate that after the 1999 Kocaeli earthquake, the next destructive earthquake to happen at least 200 years later in the Izmit-Sapanca region.