Çağdaş sanat yapıtlarında izleyici katılımı

Abstract

Bu araştırmada yaratıcı özne, nesne, alımlayıcı özne ile ilişkili kuram ve görüşlerele alınarak, izleyicinin sanat yapıtının oluşum sürecine dâhil edilmesi bağlamında; birtür ifade yöntemi olarak katılım olgusunun alternatif sanat formları ve yapıtlarında neşekilde ele alındığı ile bunların sanatçı, sanat yapıtı, izleyici üzerinde meydana getirdiğideğişimlere açıklık getirilmeye çalışılmıştır.Yapılan araştırmada 20. Yüzyıl'ın ilk çeyreğinde görülen sanat yapıtlarındaizleyici katılımı örnekleri ile başlayan sürecin devamında katılım olgusunun; çağdaşsanat yapıtlarında sıklıkla kullanılan bir yöntem haline geldiği görülmüştür. Özellikle1950'lerden sonraki yıllarda sanatçı-izleyici, izleyici-sanat yapıtı arasındaki sınırlarıneritilmeye çalışılması ile izleyicinin de aktif katılımına olanak tanıyan happening, fluxus,enstalasyon vb. alternatif sanat formlarında; izleyici rolü ve konumunun değişmeyebaşladığı gözlemlenmiştir. İzleyicinin sanat yapıtını belli bir mesafeden pasif birbiçimde seyreden konumundan, yapıtın oluşum sürecine katılan, iş birliği yapan, üretenaktif bir konuma taşınması ile izleyici katılımcıya dönüşmüştür.Anahtar kelimeler: Katılım, İzleyici, Çağdaş Sanat

In this research, in the context of the inclusion of the audience in the formationprocess of the art work, the theories and opinions related to the creative subject, object,receptor subject are discussed; As a kind of expression method, it is tried to clarify howthe phenomenon of participation is handled in alternative art forms and works and theirchanges on the artist, the artwork and the audience.In the research, it was seen that the continuation of the process which startedwith the examples of audience participation in works of art seen in the first quarter ofthe 20th century, has become a method which is frequently used in contemporary artworks. Particularly in the years following the 1950s, it was observed that the role of theaudience began to change in Happening, Fluxus, Installation and other alternative formsof art, which enabled the active participation of the audience by trying to remove theboundaries between the artist-audience and the viewer-artwork. By moving the audiencefrom the position of passively watching the artwork from a distance, to a position thattakes part in the formation process of the artwork, cooperates, produces and is activelyinvolved, the audience has become a participant.Keywords: Participation, Audience, Contemporary Art