Türkiye`de iklim değişikliğinin fındık tarımına olası etkileri

Abstract

Bu çalışmada Türkiye'de gelecek 90 yıl içerisinde iklimdeki değişikliğin fındık tarımına olası etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla, çalışma alanı olarak Türkiye'de ekonomik olarak fındık yetiştiriciliği yapılan Marmara ve Karadeniz Bölgesi'nde Kocaeli, Sakarya, Düzce, Samsun, Ordu, Giresun ve Trabzon illeri seçilmiştir. Fındık verisi olarak dikili alan (ha), üretim miktarı (ton) ve verimlilik (ton/ha) kullanılmıştır. Meteorolojik veri olarak günümüz iklim koşullarını belirlemek amacıyla minimum, ortalama, maksimum sıcaklık, yağış, nem ve rüzgardan oluşan kayıtlı meteorolojik istasyon verileri analiz edilmiştir. 1993-2007 yılları arası ortak inceleme dönemi olarak tespit edilmiştir. Gelecek iklim koşullarını belirlemek amacıyla RegCM3 bölgesel iklim modelinden A2 senaryosuna göre elde edilen gelecek 90 yıllık (2011 -2100) sıcaklık ve yağış veri seti kullanılmıştır. Çalışma iki aşamada incelenmiştir. İlk aşama olarak, öncelikle günümüz koşullarında iklim koşullarının fındık tarımına etkisi istatistiksel metotlarla belirlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre fındık yetiştiriciliğinde etkili olan en önemli iklim koşulunun sıcaklık olduğu tespit edilmiştir. İkinci aşama olarak, günümüzde fındık yetiştiriciliğinde etkili olan iklim koşullarının gelecek 90 yıl içindeki değişimi ve dolayısıyla fındık alanlarında öngörülen değişim ortaya konulmuştur. Gelecekteki iklim koşullarının fındık tarımına etkisini belirleyebilmek için RegCM3 bölgesel iklim modelinden A2 senaryosuna göre elde edilen gelecek 90 yıllık (2011 ? 2100) sıcaklık ve yağış veri seti her 10 yılın ortalaması alınarak (2011-2020, 2021-2030?2091-2100) MATLAB programında uygun kodlarla simule edilmiştir. Gelecek iklim senaryolarına bağlı olarak bölgede önümüzdeki 90 yıllık süreçte sıcaklıkta 6 ºC' ye varan bir artış belirlenmiştir. Bu sıcaklık değişiminin fındık alanlarında yatay ve dikey yönde hareketlere neden olabileceği tespit edilmiştir. Buna göre, 0-250 metre arasında yer alan sahil kuşağında fındık yetiştiriciliğini olumsuz etkilenebileceği, dikey yönde değişim sebebiyle bugün için fındık tarımına uygun olmayan 1500 m.' nin üzerindeki alanların tarıma elverişli alanlar haline geleceği öngörülmektir.

In this study, the possible effects of climate change on hazelnut farming in Turkey within the next 90 years were examined. For this purpose, Kocaeli, Sakarya, Düzce, Samsun, Ordu, Giresun and Trabzon provinces which are the most favorable habitat for hazelnut cultivation in Marmara and Black Sea Region were selected as study area. Yield (ton / ha), area (ha) and production (ton) were used as the hazelnut data, To determine the present-day climate conditions; minimum, mean and maximum temperature, rainfall, humidity and wind data were analyzed as meteorological data. The time period between 1993-2007 which includes reliable data on climate and hazelnut was analyzed. In order to determine future climatic conditions, temperature and precipitation data set which obtained from RegCM3 regional climate model according to the A2 scenario for future 90 years (from 2011 to 2100) was used. This investigation was examined in two steps. As the first step, effective climatic conditions on hazelnut growing were determined statistically from present climatic conditions. According to the results, temperature was found to be the most effective climatic condition on hazelnut farming. In the second step, the changes in present climatic conditions affecting hazelnut farming for next 90 years, thereby predicted changes of hazelnut farming areas were assessed. Temperature and precipitation data sets which obtained from RegCM3 regional climate model with A2 scenario for next 90 years (2011 to 2100) were used for determining the effects of future climatic conditions on hazelnut farming. For this anaysis, averaged ten years (2011-2020, 2021-2030?.2091-2100) periods were simulated by MATLAB program code. Depending on the future climate scenarios, a temperature increase up to 6 ºC was identified in the region. It was also determined that temperature change may cause horizantal and vertical movements of hazelnut farming areas. Accordingly, it was predicted that hazelnut cultivation in the coastal zone located between 0-250 meters can be adversely affected and agricultural areas not suitable for hazelnut farming today with heights over 1500 meters can become favorable for planting due to vertical movements.