Akromegali hastalarında adenom volümü ile perioperatif hormon düzeyleri arasındaki ilişkinin araştırılması

Abstract

AMAÇ: Hipofiz adenomları çevre nörovasküler yapılara bası yaparak veya hormon salınımını bozarak klinik bulgu verirler. Günümüzde cerrahi yaklaşımlar hipofiz adenomlarının tedavisinde oldukça başarılı klinik sonuçlar vermektedir. Ancak hipofiz adenomlarında mevcut sınıflamalar ve cerrahi tedavinin sonuçları sadece iki boyutlu kesitlere dayalı ve hormonal ölçümler ile yapılmaktadır. Bu çalışmada akromegali hastalarında operasyon öncesi ve sonrası tümör volümleri ölçülerek hormon düzeyleri ile hacimsel tümör yükü arasındaki ilişki araştırılmıştır. YÖNTEM ve GEREÇ: Bu retrospektif klinik çalışmada 2010 -2016 yılları arasında kliniğimizde hipofiz adenomuna bağlı akromegali tanısı ile opere edilen 52 hastanın klinik, radyolojik, hormonal, volümetrik ve cerrahi sonuçları incelenmiştir. Hastaların cerrahi öncesi ve sonrası hipofiz hormon değerleri ile volümetrik verileri karşılaştırılmıştır. Bu ölçümler ImageJ yazılım paketinin 1.47 versiyonu ve measure-stack eklentisi kullanılarak elde edilmiştir. Ölçümlerde ince kesitli (1 mm) dinamik ve statik MR imajları kullanılmıştır. İstatistiki analizlerde tümör volümleriyle GH ve IGF-I düzeyleri arasındaki ilişki cerrahi ve sonrası dönemlerde araştırılmıştır. BULGULAR: Elli iki olgunun 22 si (%42,3) erkek, 30 u (%57,7) kadın ve hastaların yaş ortalaması 43,40±11,40 yıl idi. 45 olgu(% 86,53)makroadenom, 7 olgu(% 13,47)mikroadenom özelliğinde idi. Hastaların tamamı transnazal-transseptal-transsfenoidal yol ile opere edildi. Hastaların erken preoperatif ve postoperatif hormon sonuçları karşılaştırıldığında; postoperatif dönemde hem GH(%82,1), hem volüm(%67), hemde IGF-1 (%50) seviyelerinde anlamlı düşüşler gözlendi (Wilcoxon signed rank testi, p<0.05). Preoperatif GH düzeyleri ile tümör volümleri arasında pozitif yönde anlamlı bir korelasyon bulurken (r: 0,516,p<0.05), yine postoperatif GH düzeyleri ile tümör volümleri arasında pozitif yönde anlamlı bir korelasyon bulundu (r: 0,755, p<0.05). Preoperatif ve postoperatif dönemde IGF-I düzeyleri, volüm arasında bir korelasyon ilişkisi gözlenmedi (r: :-0,051, p>0.05) ( r:0,259, p>0.05). Postoperatif GH düzeyleri ile IGF-1 düzeyleri arasında pozitif yönde anlamlı bir korelasyon bulundu (r: 0,303, p<0.05). Hastalarda herhangi bir cerrahi komplikasyona rastlanmadı.SONUÇ: Cerrahi tedavi öncesi ve sonrası hipofiz adenomlu hastalarda tümör hacmi arttıkça hem GH hemde IGF-I seviyeleri anlamlı oranda yükselmektedir. Akromegalili hastaların cerrahi öncesi ve sonrası sınıflandırılması, cerrahi sonrası rezidü ve/veya nüksün daha nesnel ve niceliksel olarak saptanmasında hacimsel ölçümler önemli bir yere sahip olabilecektir. Bu nedenle 3 boyutlu hacim işgal eden tümör dokularının volümetrik ölçümlerle değerlendirilmesinin daha doğru olduğuna inanmaktayız. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Hipofiz adenomu, Cerrahi tedavi, Growth Hormon, Volüm

OBJECTIVE: Pituitary adenomas show clinical signs by compressing to peripheral neurovascular structures or impairing hormone secretion. Today, surgical approaches provide very successful clinical results in the treatment of pituitary adenomas. However, the classification of pituitary adenomas and the results of surgical treatment are based only on two-dimensional MR image sections and by hormonal measurements. In this study, the relationship between hormone levels and volumetric tumor burden was investigated by measuring tumor volumes before and after surgery in acromegaly patients. MATERIAL and METHODS: In this retrospective clinical study, the clinical, radiological, hormonal, volumetric and surgical outcomes of 52 patients who were diagnosed pituitary adenoma with acromegaly in our clinic between 2010-2016 years were investigated. Before and after surgery, pituitary hormone levels and volumetric data were compared. These measurements were obtained using the 1,47 version of the ImageJ software package and the measure-stack plug-in. In the measurements, thin-section (1 mm) dynamic and static MR images were used. In statistical analyzes, the relationship between tumor volumes and GH, IGF-I levels was investigated before and after surgery. RESULTS: 22 of the 52 cases (%42,3) were male, 30 (%57,7) were female and the mean age of the patients was 43,40±11,40 years. 45 cases (% 86,53) were macroadenoma, and 7 cases (% 13,47) were microadenoma. All of the patients were operated on with the transnasal-transseptal-transsphenoidal route. When the early preoperative and postoperative hormone results of the patients were compared; Significant decreases were observed in GH(%82,1), volumes(%67) and IGF (%50) levels in the postoperative period(Wilcoxon signed rank test, p <0.05). There was a positive and significant correlation between GH levels and tumor volumes before and after surgery (r: 0,516, r: 0,755, p <0.05). There wasn't correlation between preoperative and postoperative IGF-I levels and tumor volumes (r: :-0,051, p<0.05) (r: :-0,051,p <0.05). There was a positive significant correlation between GH levels and IGF-1 levels in the postoperative period(r: 0,303, p <0.05).No surgical complications were observed in the patients. CONCLUSION: As the tumor volume increases in patients with pituitary adenomas, both GH and IGF-I levels increase significantly. Pre-and post-surgical classification of acromegaly patients may have a significant impact on volumetric measurements when more objective and quantitative detection of tumor residue and recurrence is required.For this reason, we believe that it is more accurate to evaluate the tumor tissues occupying the 3D volume by volumetric measurements. KEY WORDS:Pituitary adenoma, Surgical treatment, Growth hormone, Volum