Sıçanlarda el tercihi; saptanması, dağılımı, seks farkları ve stabilizasyonu

Abstract

ÖZET Sıçanlarda £1 Tercihi; Saptanması, Dağılımı, Seks Farkları ve Stahilizasyonu İnsanların büyük çoğunluğunun (% 90) sağlak olduğu ve % 10 kadarının da solak olduğu biliniyor. Bu özelliği ile insan `eşsiz` olarak kabul ediliyor; primatlarda ve diğer hayvanlardaki el tercihi dağılımının tamamen şansa bağlı olduğu ileri sürülüyor. Ancak evrimsel olarak düşünülürse diğer hayvanlarda da populasyon düzeyinde sağ elliliğin ve insanda görülen bazı el tercihi özelliklerinin var olması beklenir. Bu hipotezi irdelemek için, sunulan çalışmada doğal pozisyonda bulunan sıçanlarda el tercihi yeni bir yöntem kullanılarak araştırıldı. Sıçanlarda el tercihi şimdiye kadar araştırılmadı. £1 tercihini saptamak için klasik besine uzanma yöntemi kullanıldı. Toplam besine uzanma sayısı (sağ+sol - 50) belirlendiği gibi, yeni bir yöntem olarak, her el hareketinin süresi bilgisayarla belirlendi. Sonuçlar, insanda olduğu gibi, sıçanlarında populasyon düzeyinde sağ elli olduklarını, erkeklerde solaklık oranının dişilerden yüksek ve dişilerde sağlaklık oranının erkeklerden yüksek olduğunu, el tercihinin seks hormonlarının etkisi ile değişebileceğini, ayrıca el tercihinin statik bir olay olmayıp öğrenme ile dinamik değişiklikler gösterebileceğini düşündürür nitelikte bulundu. Literatürde ilk bulgu olan sıçanlarda populasyon düzeyinde sağ ellilik, bu konuda genel olarak kabul edilen insanın doğada `tek` oluş prensibini tamamen çürütmüştür. Sonuçlar ayrıca sıçanların el tercihi araştırmalarında iyi bir model olarak kullanılabileceğini göstermiştir. Bu model ile el tercihinin genetik, hormonal, kliniko-farnıakolojik ve çevresel kaynaklarının daha iyi araştırılması mümkün olabilecektir. Anahtar sözcükler: £1 Tercihi, Motor Sistem, Öğrenme, Seks Farkları, Serebral Lateralizasyon M

ABSTRACT Hand Preference in Rats; measurement, distribution, sex differences, and stabilization It is known that the majority (90%) of humans is right-handed and 10% is left-handed. With this property, the human being is considered as `unique`. It is claimed that the distribution of handedness in primates and other animals depends merely on chance. However, with regard to evolution, a population-level right-handedness with some properties of hand preference should be expected in other animals. To test this hypothesis, the hand preference in quadrupedal rats (natural position) was studied using a new method. Actually, handedness was not yet studied in rats. To assess the hand preference, the classical food-reaching test was used. As the total number for food reaching (right+left = 50), the duration of every hand movement was determined using a computer. Results showed that in rats as in humans, there is a population-level right handedness, females are more right-handed than males, males are more left-handed than females, handedness may be changed by sex hormones, and the hand preference is not a static event, but a dynamic one which may be changed by learning. The new finding showing a population-level right-handedness in rats entirely disproved the traditional notion about the uniqueness of man in this respect On the other hand, the results indicate that rats may be an ideal model for handedness research. Using this model, the genetic, hormonal, clinico-pharmacological and environmental origins of handedness will be possible in future studies. Keywords: Hand Preference, Motor System, Leraning, Sex Differences, Cerebral Laterality vu