Preeklamptik gebeler ve doğan bebeklerinin; nitrik oksit, süperoksit dismutaz, glutatyon peroksidaz ve katalaz düzeyleri açısından incelenmeleri

Abstract

ÖZET PREEKLAMPTİK GEBELER VE DOĞAN BEBEKLERİNİN; NİTRİK OKSİT, SÜPEROKSİT DİSMUTAZ, GLUTATYON PEROKSİDAZ VE KATALAZ DÜZEYLERİ AÇISINDAN İNCELENMELERİ Hamileliğin hipertansif bir hastalığı olan preeklamsi; vazospazm, proteinüri ve patolojik ödemle karekterizedir. Preeklamsi; çoğul gebelik, molar hamilelik, fetusun bazı kromozomal değişiklikleri, ailede hipertansiyon öyküsü, kişinin (hamilenin) preeklamsi öyküsü, kronik hipertansiyon, diyabet, renal hastalıklar ve fetusun cinsiyeti gibi değişik faktörlerle ilişkilidir. Preeklamsinin patogenezi tam olarak bilinmemektedir. Mevcut bilgilere göre, annenin zayıf immunobiyokimyasal adaptasyonuna neden olabilen bir genetik predispozisyon vardır ve bu durum, annenin plasental yatağındaki (uterusta) spiral arterlerin trofoblast invazyonunun yetersiz kalması ve plasental perfüzyonun azalması ile ilişkilidir. Bu nedenle, relatif olarak hipoksik plasenta'dan, sitotoksik faktörler salmabilir; ve buna bağlı yaygın maternal endoteliyal hasarlanma ve çeşitli organ fonksiyon bozuklukları görülebilir. Endoteliyal hücre disfonksiyonu, oksidatif stresle ilişkilidir ve preeklamsinin patogenezindeki son ortak yol olarak tanımlanmıştır. Normal aerobik metabolizma ile üretilen serbest oksijen radikalleri (SOR), memelilerin birçok fizyopatolojik proçesinde rol almaktadır. Preeklamsinin patofızyolojisinde, oksidan/antioksidan dengesizliği ve nitrik oksit (NO) önemli rol oynayabilir; fakat preeklamsideki SOR, serbest radikal skavencırları, ve NO'in metabolizması henüz net değildir. Biz, 30 preeklamsili (preeklamptik grup) ve 3 1 normal (kontrol grup) hamile üzerinde çalıştık. Kontrol ve preeklamtik annelerin hepsinden, maternal venöz ve umblikal venöz kan ile idrar numuneleri alındı. Bu numunelerin eritrosit ve plazmalarından, süperoksit dismutaz (SOD), glutatyon peroksidaz (GSH-Px) ve katalaz (CAT) enzim aktiviteleri ölçüldü. Plazma ve idrardaki NO düzeyleri, Griess reaksiyonuyla total nitrit olarak ölçüldü. Preeklamptik grupta kontrol grubuna göre, maternal eritrosit SOD, GSH-Px ve CAT enzim aktiviteleri anlamlı olarak yüksek bulundu. Preeklamptik kadınların umblikal venöz kanlarındaki, eritrosit ve plazma SOD aktiviteleri, kontrol grubuyla karşılaştırıldığında, anlamlı olarak yüksekti (p< 0.05); buna karşın preeklamptiklerde eritrosit CAT aktivitesi düşük bulundu, fakat bu sonuç istatistiksel olarak anlamlı değildi Kontrol grubuyla karşılaştırıldığında, preeklamptik annelerin maternal umblikal plazmalarındaki nitrit konsantrasyonları anlamlı olarak yüksekti (p< 0.05); yine preeklamptik gruptaki annelerin plazma nitrit düzeylerinde bir yükseklik görüldü, fakat istatistiksel olarak anlamlı değildi. Preeklamtik guruptaki idrar nitrit konsantrasyonu, kontrol gurubuyla karşılaştırıldığında anlamlı olarak düşük bulundu (p< 0.05) 98değildi. Preeklamtik guruptaki idrar nitrit konsantrasyonu, kontrol gurubuyla karşılaştırıldığında anlamlı olarak düşük bulundu (p< 0.05). Preeklamside artan oksidatif stress nedeniyle, görülen antioksidan enzim düzeylerindeki bu artış, anne ve fetus dolaşımındaki reaktif oksijen tür(ev)lerine karşı, koruyucu bir defans mekanizmasının sonucudur Araştırmamızın sonucu olarak; fetoplasental sirkülasyonda artmış olan nitrik oksit üretiminin, plasental perfüzyon yetersizliğine karşı bir kompansasyon olabileceğini öneriyoruz. 99

SUMMARY THE INVESTIGATION OF NITRIC OXIDE, SUPEROXIDE DISMUTASE, GLUTATHION PEROXIDASE AND CATALASE IN WITH PREECLAMPTIC PREGNANCIES AND THEIR BABIES Preeclampsia; a hypertensive disorder of pregnancy is characterised by vasospasm, proteinuria and pathological oedema. Different factors have been associated with preeclampsia: multifetal gestations, molar pregnancy, certain chrosomal alterations of the fetus, familiar history of hypertension, personal history of preeclampsia, chronic hypertension, diabetes, renal diseases and the sex of fetus. Although pathogenesis of preeclampsia is not well known, current knowledge suggests that a genetic predisposition may lead to poor immunobiochemical adaptation of the mother to the conceptus, which manifests in failure of trophoblast invasion of maternal placental-bed spiral arteries and associated with impaired placental perfusion. As a result, the relatively hypoxic placenta may release cytotoxic factors that cause widespread maternal endothelial cell damage and consequent dysfunction in multy organs. Endothelial cell disfunction has been identified as the final common pathway in the pathogenesis of preeclampsia and it's may associated with oxidative stress. Oxygen free radicals produced during normal aerobic metabolism have been implicated in several physiopathological mammalian processes. Oxidant/antioxidant imbalance and nitric oxide (NO) may be important in the pathophysiology of preeclampsia; but the metabolism of oxygen free radicals (SOR), free radicals scavengers and NO in preeclampsia is still unclear We studied 30 women with preeclampsia (preeclamptic group) and 31 with normal (control group) pregnancies. Maternal and umblical venous bloods a nd urine samples were collected from all of the normal and control pregnancies. Superoxide dismutase (SOD), glutathione peroxidase (GSH- Px), catalase (CAT) activities were measured in the erythrocyte and plasma. NO levels in plasma and urine were determined as total nitrite with Greiss reaction. Erythrocyte SOD, GSH-Px, and CAT enzyme activities were found to be significantly higher (p< 0.05) in preeclamptic maternal blood compared to control group. In umblical erythrocyte and plasma SOD activities were significantly higher (p< 0.05), whereas erythrocyte CAT levels were lower in preeclamptic women compared to normal pregnant women, but the results were not statistically significant. There were significant differences in maternal umblical plasma nitrite concentrations in women with preeclampsia compared to control group (p< 0.05). Maternal plasma nitrite levels were high in preeclamptic group, but these results were not significant. Also urine nitrite 96concentrations were significantly lower in women with preeclampsia compared to control group (p< 0.05). These differences (increases) in antioxidant enzyme levels demonstrate that increase in oxidative stress in preeclampsia, results in development of defence mechanism both in maternal and fetal circulation to protect against reactive oxygene species. As a result of our study, we conclude that increased nitric oxide production in fetoplacental circulation in preeclampsia may be a compensatory respons to improve blood flow. 97