Şehirde ve kırsal kesimde yaşayan insanların tükrüğünde nitrat ve nitrit düzeyleri

Abstract

6. ÖZET Kırsal kesimde oturan köylüler ve şehirde oturanlardan sabahleyin kahvaltıdan önce, saat 10-12, öğleden sonra 3-5 ve akşam 9-12 arasında toplanan tükrükte nitrir ve nitrat düzeyleri incelenmiştir.Ayrıca sigara içip içmediği, cinsiyeti, 30 yaşından küçük veya büyük olduğu gözönüne alınarak sonuçlar değerlendirilmiştir. Buna göre: Köylülerin tükrük nitrit ve nitrat düzeyleri şehirlilerden anlamlı derecede düşük bulunmuştur (p<0.012, pO.006, p<0.001). Nitrat düzeyleri ise öğleden sonra saat 3-5 arasında anlamlı derecede düşüktür (p<0.012). Günün farklı saatlerinde alınan tükrükte nitrit ve nitrat düzeyleri sigara içenlerde yüksek bulundu, ancak saat 3-5 arasında alınan tükrükte fark anlamlı bulunmuştur (p<0..02). Nitrat düzeylerindeki anlamlı yüksek değerler sadece akşam saat 9-12 arasında toplanan tükrükte belirlenmiştir (p<0.01). Tükrük nitrit ve nitrat düzeylerine cinsiyet farkının anlamlı etkisi olmadığı belirlenmiştir. Tükrük nitrit ve nitrat düzeyleri 30 yaşından küçük gençlerde daha yüksek bulunmuştur. Bunun nedeni, gençlerin fizyolojik olarak daha çok NO türevleri üretebilmesi ve yaşlılara göre hazır gıdaları daha çok tüketme eğiliminde olmalarıdır. Belli zaman aralığında toplanan tükrükte nitrit ve nitrat incelenmesi, çevresel nitrat maruziyetinin belirlenmesinde güvenli bir yöntem olabilir. 38

SUMMARY Four different saliva samples from each healthy volunteer living in rural or city were taken before breakfast in the morning, between 10-12 a.m., 3-5 p.m., and 9-12 p.m. Nitrite and nitrate levels were assayed in the samples. Furthermore results were evaluated in accordance to cigarette smoking, sex and age (younger or older than thirty). We found that nitrit levels were significantly lower in villigers compared to citizens (p<0.012, p<0.006, p<0.001), whereas nitrate levels in saliva samples taken from villigers between 3 and 5 p.m. were higher (p<0.012). Salivary nitrite and nitrate levels of smokers at different hours were found higher. However, nitrite and nitrate levels of saliva taken between 3-5 p.m. (p<0.02) and nitrate levels in saliva taken between 9-12 p.m. were found significantly increased (p<0.01). We found that sex was not significantly effective on salivary nitrite and nitrate levels. Nitrite and nitrate levels of people younger than thirty were higher than older ones. It's cause might be difference in feeding habits. It may be a reliable method in saliva nitrite and nitrate determining environmental nitrates' exposed if colection of saliva taken between selektive time period. 39