Postmortem rat serum ve dokularında parasetamol dağılımı ve stabilitesinin araştırılması

Abstract

Parasetamol, analjezik etkili ilaçlar arasında yaygın kullanımı ve reçetesiz kolaylıkla elde edilebilmesi nedeni ile kaza ve intihar amaçlı ölümlere sıklıkla neden olur. Adli olgularda ölüme neden olan akut zehirlenmelerin uygun biyolojik örneklerde gösterilmesi ve postmortem toksikolojik analizi yapılan bu örneklerin yasa ile belirlenen süre saklanması zorunludur. Bu saklama süresi boyunca örnek içindeki madde miktarı çeşitli nedenlerden dolayı (saklama koşulları, koruyucu konulmaması v.b) değişebilir. Yapılan çalışmada, Wistar Albino cinsi ratlardan akut parasetamol zehirlenmesi sonucu elde edilen postmortem serum ve karaciğer örneklerinin değişik saklama koşullarında (serum örnekleri, +40C ve -200C'de, karaciğer örnekleri -200C'de, katı faz ekstraksiyon ve GC/MS cihazı kullanılarak) parasetamol stabilitesinin araştırılmasının yanı sıra postmortem serum, böbrek, beyin ve karaciğer dokularında dağılımının gösterilmesi amaçlanmıştır.Çukurova Üniversitesi Tıbbi ve Deneysel Araştırmalar Merkezinden elde edilen 42 adet Wistar Albino cinsi rat gavaj yöntemi kullanılarak akut parasetamol zehirlenmesine uğratılmıştır. Serum örnekleri +40C ve -200C'de 30 gün bekletilerek parasetamol stabilitesi değerlendirilmiştir (başlangıç,1., 2., 3., 10., 14., 21. ve 30. günlerde yapılan ölçümlerle). Serum parasetamol konsantrasyonlarının, günlere bağlı olarak değişim gösterdiği gözlenmiştir. Buna göre 30. gün değişim değerlerinin diğer günlerdeki değişimden istatistiksel olarak farklı olduğu bulunmuştur. (p<0.001).Serum örneklerinin saklanma koşulları çalışma sonucunda sadece 30. gün ölçümünde anlamlı farklılık saptanmıştır (p=0.05). 30. gün değerleri için saklama koşullarına göre yüzde değişimi -20oC'de %33.78, +4oC'de %66.30 olarak belirlenmiştir. -20oC'de saklanan karaciğerdeki parasetamol stabilitesi de 30 gün için değerlendirilmiştir. 1. gün karaciğer örneğinde parasetamol konsantrasyonu değişimi % 30.26, 30. gün karaciğer örneğinde parasetamol konsantrasyonu değişimi %94.97 olarak belirlenmiştir. Yapılan çalışmada parasetamolün organ dağılımı; karaciğer örneklerinde 2.68 mg/g, böbrekte 1.11 mg/g ve beyinde 0.68 mg/g olarak ölçüldü.Sonuç olarak, akut parasetamol zehirlenmelerinde serum ve karaciğer örneklerindeki parasetamol miktarı, 30. güne kadar ölçüldüğünde başlangıç değerine göre anlamlı farklılık göstermemiştir. Serum ve karaciğer örneklerinin, 30 günden fazla saklanması konusunda ileri çalışmalar yapılmalıdır.

Paracetamol is a common analgesic and antipyretic over the counter agent that frequently causes accidental and suicidal deaths. In legal cases, it is mandatory to show the acute poisoning in proper biological samples and to keep these samples which are analyzed toxicologically for the time defined by law in many countries as well as in Turkey. During this time, the amount of substance in the sample may be changed due to various reasons (storing conditions, not to use preservatives for storing purposes etc.)We aimed to investigate the stability of paracetamol in different storing conditions such as, serum samples stayed at +40C and -200C, whilst liver samples at -200C. We used solid phase extraction and GC/MS in samples of the paracetamol intoxicated Wistar Albino rats. We tried to show the distribution in postmortem serum, liver, kidney and brain tissues.42 Wistar Albino rats were intoxicated acutely by paracetamol, using the gavage method. The serum samples were stored for 30 days and evaluated for stability of paracetamol. We measured the values of paracetamol from the beginning of the experiment and repeated to measure it by the days one, two, three, ten, fourteen, twenty one and thirty. We observed that serum paracetamol concentrations had changed daily. We had observed statistical differences in various days (p<0.001).The values of various measurements are compared and we had noticed a significant difference (p=0.05) on the thirtieth experimental day. We had obtained that paracetamol serum levels were changing for the thirtieth day in various ratios, 66.30% and 33.78%, depending on the storing conditions respectively ?+4oC? and -20oC. The stability of paracetamol in liver stored at -20oC was also evaluated for 30 days. We also observed that the paracetamol concentration levels were changed as 30.26% on the first day and as 94.97% on the thirtieth day in the liver sample extractions. The distribution of paracetamol levels measured in various organs were as 2.68 mg/g, 1.11 mg/g, and 0.68 mg/g in liver, kidney and brain samples respectively.We had concluded that the amount of paracetamol in serum or liver samples in acute paracetamol poisonings did not show any meaningful differences during thirty days of storage in comparison to the starting values. Further studies can be of valuable and various studies should be performed in understanding the exact storage period of liver and serum samples in intoxication cases.