Mantıku`t-Tayr`ın dil bilgisel özellikleri ve dizini

Abstract

`Mantıku't-Tayr`, Ferîdüddin Attâr'ın aynı adlı eserinin Türkçeye uyarlanmış şeklidir. `Vahdet-i vücut` anlayışının konu edildiği eserin yapısı, hikâyeler ve hüdhüd ile kuşlar arasındaki soru-cevap şeklinde vücuda getirilmiştir.Tez, 2007 yılında Kemal Yavuz'un yayımladığı `Gülşehri'nin Mantıkut't-Tayr'ı (Gülşen-nâme)` adlı çalışması esas alınarak hazırlanmıştır ve `Mantıku't-Tayr`ın ses ve şekil bilgisi yönünden incelendiği dil bilgisi, söz varlığı ve dizinden oluşmaktadır.Giriş bölümünde Eski Anadolu Türkçesi; yazar, eser ve çalışmanın amacı, yöntemi, sınırları ile ilgili bilgi verilmiştir. Birinci bölümde sözcükler, önce ses olaylarına göre bir incelemeye tabi tutulmuş; sonra ise şekil bilgisi yönünden değerlendirilmiştir. İkinci bölümde sözcükler türleri, anlamları, yapıları ve fonksiyonlarına göre sınıflandırılmış; bu bölümün sonuna eklenen grafiklerle de sözcüklerin kökeni ile geçiş sıklıkları hakkında bilgi verilmiştir. Son bölümde ise eserde geçen 4339 sözcük incelenmiş, metin göz önünde bulundurularak anlamlandırılmıştır. Sonuç bölümünde ise yapılan inceleme neticesinde elde edilen sonuçlar bildirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Gülşehrî, `Mantıku't-Tayr`, ses ve şekil bilgisi, söz varlığı, dizin.

`Mantıku't-Tayr` is the adapted from Ferîdüddin Attâr's work of the same name to Turkish. The composition of the work in which `Vahdet-i vücut` issue is the subject matter is created in the form of answers to questions between hüdhüd and the birds and the stories.The thesis was prepared based on the book `Gülşehri'nin Mantıkut't-Tayr'ı (Gülşen-nâme)` published by Kemal Yavuz in 2007 and consists of grammar in which `Mantıku't-Tayr` is analyzed in terms of phonetics and morphology, word presence and index.In the introduction part, information about the Old Anatolian Turkish; the author, the work and the purpose, the methodology and the limitations of the study is given. In the first chapter, words are subjected to investigation in terms of speech sounds then they are evaluated in terms of morphology. In the second chapter, word genres are classified in terms of their meanings, structures and functions and in graphs that are attached at the end of this chapter there is information about the origin and frequency of the words. In the last chapter, 4339 words seen in the work are analyzed and they were figured out by taking the text into consideration. In the conclusion section, outcomes that are obtained as a result of analysis are reported.Keywords: Gülşehrî, `Mantıku't-Tayr`, phonetics and morphology, vocabulary, index.