Yoğun bakım hemşirelerinin yaşadıkları etik sorunlar konusunda Adana ölçeğinde bir araştırma

Abstract

Etik sorunların sağlık profesyonelleri tarafından yaşanma sıklığı ve önemsenme derecesi klinik etik açısından irdelenmeye değer konulardır. Tez çalışması çerçevesinde yürütülen araştırmanın amacı, Adana ölçeğinde yoğun bakım hemşirelerinin etik sorunlarla ne sıklıkla karşılaştığını ve bunları nasıl bir önem sıralamasına soktuklarını saptamaktır. Tanımlayıcı nitelikteki araştırmanın üç bölümde 22 soru içeren veri toplama formu, Adana merkezinde bulunan kamu hastanelerinin yoğun bakım birimlerinde çalışan hemşirelere uygulanmıştır.Dörtte üçü üniversite mezunu olan ve üçte ikisi dahiliye yoğun bakım birimlerinde çalışan katılımcıların en sık karşılaştığı sorun, durumu daha kritik olanlara yer açmak için stabil hastaların servise transferidir (% 97,0). Sık karşılaşılma sıralamasında ilk beşte yer alan diğer sorunlar, hekim görevlerinin hemşireye devredilmesi (% 88,0), mesleki hiyerarşide alt basamaktakilere fazla iş verilmesi (% 87,0), hastanın veya yakınlarının tedaviyi reddetmesi (% 85,0) ve hayati tehlikeye rağmen taburcu edilme talebidir (% 80,0). Son üç sırada ise solunum desteğinin hangi hastaya verileceğinin belirlenmesi (% 42,0), iyileşme olasılığı kalmayan hastanın solunum desteğinin kesilmesi (% 32,0) ve ötanazi talebiyle karşılaşılması (% 17,0) yer almaktadır. Önemsenme puanı sıralamasın ilk beşinde ise stabil hastaların servise transferi (8,40), beyin ölümü gerçekleşen hastanın yakınlarına organ bağışı önerisi götürme (7,69), beyin ölümü teşhisinin konulması (7,50), hiyerarşinin alt basamaklarındakilere fazla iş verilmesi (6,80), hekim görevlerinin hemşireye devredilmesi (6,79) bulunmaktadır. Bu sıralamanın son üç basamağında hastalara yönelik yaklaşımın adil olmaması (5,63), ötanazi talebiyle karşılaşılması (5,48), hekimler arasında görüş ayrılığı yaşanması (5,20) vardır.Katılımcıların sık yaşadığı ve önem verdiği sorunların derin değer çatışmalarından çok birimlerin olanaklarındaki eksikliklerden, koşullarındaki olumsuzluklardan, ilişki düzenlerindeki aksamalardan kaynaklandığını söylemek mümkündür.Anahtar Sözcükler: Yoğun Bakım, Tıp Etiği, Hemşirelik Etiği.

Frequency of ethical problems and the health professionals? opinion on them are important topics of clinical ethics. This thesis is based on a research in Adana sample on ethical problems experienced by nurses of intensive care units. The aim of this descriptive study is to find the frequency of this experiences and their sequence of importance according to nurses. The research carried out in the intensive care units of three main hospitals of Adana city by a questionnaire contains 22 questions in three sections.Three quarters of participants have license degree in nursing and two-thirds of them are working in internal intensive care units. The most frequent problem is transfer of the stable patient to the service to find bed for the critical patient (%97). The other frequent problems are, transfer of doctors? duty to the nurses (%88); giving more duties to the person on the lower steps of the career hierarchy (%87), refusal of treatment by the patients or their relatives (%85), request of discharge from hospital of the patient who has vital risks (%80). The less frequent ones are, to make a choice between the patients who need mechanical ventilation (%42), to cut off mechanical ventilation support (%32) and euthanasia request of the patients or their relatives (%17). The top five of sequence of importance list are, transfer of stable patient to the service (8,40), to propose organ donation to brain death patient?s relatives (7,69), the diagnosis of brain death (7,50), to give more duties to the person on the lower steps of the career hierarchy (6,80) and to transfer doctors? duty to the nurses (6,79). Discrimination between patients (5,63), euthanasia request (5,48), difference of opinion of doctors (5,20) are the last three of this list.The most frequent and important problems of intensive care units are not exactly conflict of values. Lacks of resource of the units, negative conditions, miscommunications are the main causes of them.Key Words: Intensive care, Medical ethics, Nursing ethics