Toplu pazarlık süreçlerinde stres yönetimi kapsamında yaklaşımların incelenmesi

Abstract

Bu tezin temel amacı, İzmir ilinde yer alan sendikalar çerçevesinde toplu pazarlıksüreçlerinde stres yönetimi kapsamında sendika üyelerinin algılarının belirlenmesidir.Çalışmanın temel çıkış noktası, yoğun faaliyetler çerçevesinde gerçekleşen toplu pazarlıksüreçlerinin tarafların beklenti ve çıkarları kapsamında yoğun stres süreçlerini içerdiğininbunun yanı sıra stresi düşürücü yaklaşımların yönetim mantığı içinde tarafların bakış açıları ileortaya konulmasıdır.Çalışmanın kuramsal çerçevesinde; ilk olarak endüstri ilişkileri, sendikalar ve toplupazarlık süreçleri; ikinci olarak stres konusu, stresin aşamaları, stresin nedenleri ve sonuçlarısınıflandırılarak incelenmiştir.Çalışmanın uygulamaya yönelik aşamasında ise; kuramsal boyuta uygun çerçevedebir anket formu hazırlanmış ve İzmir ilindeki sendikalarda uygulanmıştır. 423 bireyeuygulanan anket verilerine yönelik olarak SPSS yazılımı kullanılarak istatistiksel analizleryapılmıştır. Bu bağlamda, temel olarak tanımlayıcı istatistikler, faktör analizi, evrenortalamasına dayalı t testi, bağımsız iki örnek t testi, Mann-Whitney U testi, tek yönlü-tekdeğişkenli varsyans analizi ve korelasyon analizi kullanılmıştır.Ölçüm aracında yer alan 27 önerme faktör analizi sonucu 5 temel faktör altındatoplanmıştır. Ortaya çıkan 5 faktör ve içerdikleri önermeler bağımlı değişken; yaş, cinsiyet,eğitim durumu, alan (başkan, başkan yardımcısı, sekreter, diğer) ve deneyim süresi, kişilikyapısı, mesleki memnuniyet düzeyi, meslekteki stres düzeyi, sendikalı olmanın stresinizidüşürmedeki etkisi, sendikalı olma/olmama kapsamında bireysel stresin yüksekliği, toplupazarlık süreçlerinde stres düzeyi, işverenin sendikalaşmaya karşı tutumuna göre stres düzeyi,toplu pazarlık süreçlerinde performans yüksekliği için stres düzeyi, toplu pazarlık süreçlerindestresin yüksek olduğu aşamalar, toplu pazarlık konularında stresliden daha az stresliye doğrusıralama, daha stresli olan hak uyuşmazlık türü ve daha stresli olan uyuşmazlık çözümyöntemi bağımsız değişkenler olarak kabul edilmiştir. İstatistiksel analizler bu çerçevedegerçekleştirilmiştir.İstatistiksel analiz sonuçlarına göre ankete katılan sendika üyelerinin toplu pazarlıksüreçlerinde çeşitli düzeylerde yoğun bir stres yaşadıkları, bu kapsamda hangi yönetselyaklaşımların stresin düşürülmesinde etkili olduğunun farkındalığı belirlenmiştir. Bubağlamda tez çalışması sonucunda bulgular çerçevesinde ortaya konulan yorumlar, toplupazarlık süreçlerinde bilimsel açıdan stresin yönetilmesine katkı sağlayacaktır.Anahtar Kelimeler: Endüstri İlişkileri, Toplu Pazarlık, Sendikalar, Stres ve Stres Yönetimi.

The aim of this thesis is to determine the perception of the union members within thecontext of stress management during the collective bargaining process of the unions in İzmir.The main starting point is to present the collective bargaining processes occuring within theframe of intense activities in accordance with the parties' expectations and benefits in additionto put forward the approaches which reduces stress within the logic of management with theperspectives of parties.Within the theoretical frame of the study; at first, industrial relations, unions andcollective bargaining processes; secondly, stress, stages of stress, causes and effects of stresswere analyzed in classifications.In the application part of the study, a questionnaire form was prepared in accordancewith the theoretical part and it was conducted in the unions in Izmir. The data acquired fromthe results of the 423 participants' questionnaires were analyzed statistically by using SPSSprogramme. Within this context, descriptive analysis, factor analysis, t-test based on samplemean, two sample t-test, MANN-Whithey U test, one way univariate analysis of variance, andcorrelation analysis were carried out.As a result of the factor analysis, 27 statements in the measurement were collectedunder 5 main factors. These 5 factors and the statements of them were regarded as dependentvariable; age, gender, educational status, position (director, vice director, secretary, other) andyears of experience, personality structure, job satisfaction level, level of job stress, the effectof being a member of a union on decreasing stress level, the high level of stress within in thecontext of being or not being a union member, stress level in the process of collectivebargaining, level of stress according to the attitude of the employer to the unionization, levelof stress for the high performance during collective bargaining processes, the stages when highstress level occur in collective bargaining processes, the sequence from stressed to lessstressed in the subjects of collective bargaining, methods of settling disputes and the rightconflict which is more stressful were regarded as independent variables. Statistical analyseswere conducted within this framework.According to the results of the statistical analyses, it was determined that the unionmembers participated in the questionnaire had suffered from stress during collectivebargaining processes and which administrative approaches have an impact on reducing thestress. Within this context, as a result of thesis study, comments which were suggested in theframe of findings will contribute to the stress management scientifically in the collectivebargaining process.Key Words: Industrial Relations,Collective Bargaining ,Unions,Stress and StressManagement