Soğuk Savaş sonrası NATO`nun icra ettiği askeri müdahalelerin Türkiye perspektifinden incelenmesi

Abstract

Bu tezde çalışmasında, Soğuk Savaş sonrası NATO'nun değişen dünyada kendi var oluş amacını sorgulamasıyla başlayan süreçte yapmış olduğu askeri müdahalelerde ne derece başarılı veya başarısız olduğu vurgulanarak bunun Türkiye bakış açısıyla değerlendirilmesi üzerinde durulmuştur. Bu incelemede, Soğuk Savaş sonrası İttifak'ın askeri müdahalelerinin, devletlerin egemenlik hakları da göz önünde bulundurularak, hangi koşullarda ve hangi maksatlarla yapıldığı, söz konusu askeri müdahaleler yapılırken NATO'nun kendi içinde gerçekleştirdiği NATO zirvelerinde alınan kararlar ve sonuçları irdelenmiştir. Ayrıca bu kararlar ve sonuçlar üzerinden NATO'nun icra etmiş olduğu Bosna Hersek, Kosova, Makedonya, Afganistan, Somali ve Libya askeri müdahale örnekleri üzerinden araştırılmıştır.İttifak'ın dönemler halinde incelemiş olduğum stratejik konseptlerinin, NATO'nun varoluş amacına mı, yoksa üye ülkeler içinde yer alan ve öne çıkan birkaç devletin askeri ve politik beklentilerine yönelik mi hareket ettiği sorgulanmıştır. Ayrıca İttifak'ın Soğuk Savaş sonrası geçirmiş olduğu dönüşüm ve değişimin dünya konjonktüründe yer alan farklı tehdit gruplarına karşı oluşturduğu yeni yapılanmasının Türkiye bakış açısıyla değerlendirilmesi bu yönde yapılmış diğer tez araştırmalarından ayrılması, NATO'nun Türkiye bakış açısından değerlendirilerek bu yöndeki soruların cevaplarına erişilmesi ve bu konudaki boşluğun doldurması hedeflenmiştir

Arguments put forward in this thesis focused on the Turkey's point of view after the Cold War, it starts with the process which NATO's questioning the purpose of their existence with in changing world through military interventions that made by the NATO which emphasizes successful or failed. In this study, the Alliance's post-Cold War military interventions have been analyzed by taking into consideration of the state's sovereignty, under which conditions and intent, and decisions taken at the NATO Summits together with the results in the execution of these military interventions. Furthermore, these decisions and results were examined by the case studies of Bosnia and Herzegovina, Kosovo, Macedonia, Afghanistan, Somalia and Libya where NATO carried out the military interventions.It has been questioned that the Allience`s Strategic concepts examined in periods are either for NATO`s existance or several dominant states political and military expectations. In addition to that it has been also aimed to evaluate the transformation and change of the Allies after the Cold War and new-structure of NATO against the new threat groups on world arena from the Turkish point of view, which separates this study from the other similar thesis and focused on to answer the questions on this case and to fill the gap in this area.