Şehit aileleri, gaziler ve gazi ailelerinde dinî başa çıkma: Adana örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı şehit aileleri, gaziler ve gazi ailelerinde yaşanılan dinî başa çıkma sürecini anlamak ve açıklamaktır. Araştırmanın örneklemi Adana ilinde ikamet eden 7 gazi, 7 gazi yakını ve 17 şehit yakınından oluşmaktadır. Uygulama aşamasında yarı yapılandırılmış mülakat formları kullanılmış, elde edilen veri içerik ve anlam analizine tabi tutulmuştur. İçerik analizi yapılırken NVivo10 programı kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre katılımcıların en çok kullandığı kelimeler sırası ile Allah, iyi, zor, sabır ve dua olmuştur. En aktif kullanılan dinî başa çıkma etkinliği dua olup, yaşanan tecrübeyi anlamlandırma konusunda imtihan inancı önemli rol oynamıştır. Şefaat inancı, sabır ve empatik destek olumlu dinî başa çıkmada ön plana çıkan etkinlikler olurken, sosyal desteğe travma ilk yaşandığında daha çok ihtiyaç duyulmakta, zamanla hem ihtiyaç azalmakta hem de sosyal desteğin sağlanması güçleşmektedir. Uzmandan psikolojik ve psikiyatrik destek alma her üç grupta da yetersiz olarak görünmektedir. Bu da yaşanan travmanın yıkıcı etkisinin daha uzun ve kalıcı olmasına neden olmaktadır. Şehit ailelerinin yaşadıkları yas genel olarak anormal tipte olup hayata uyum sağlamada en başta kardeşler, daha sonra eşler, en son baba ve anneler gelmektedir. Travmanın ilk dönemlerinde olumsuz dinî başa çıkma görülse de bu başa çıkma zamanla biçim değiştirmekte ve duygu odaklı olumlu dinî başa çıkmaya evrilmektedir.Gazilerde travma sonrası sosyal adaptasyon uzun süre almakta, bu noktada başa çıkmada aileden sonra paydaşların oluşturduğu sivil toplum örgütleri en önemli işlevi görmektedir. Gazi yakınlarında şükür diğer gruplara nispetle daha fazla atıf almıştır. En büyük zorluğu gazilerin eşleri yaşarken, onlar en büyük desteği aile büyüklerinden almaktadırlar. Yaşanan travmalar nitelik olarak farklı olmasına rağmen, kullanılan dinî başa çıkma etkinlikleri ve bunların yansımaları ortaktır. Din, başa çıkma sürecinde duygu odaklı ve olumlu yönde katkıda bulunmaktadır.

The aim of this study is to understand and explain the process of religious coping in martyr families, war veterans and their families. The sample of the study consists of 7 war veterans, 7 war veterans' relatives and 17 martyrs' relatives who reside in the province of Adana. In the application phase, semi-structured interview forms were used and the data obtained were subjected to content analysis and semantic analysis. The NVivo10 program was used for content analysis.According to the findings obtained, the most frequently used words by participants are Allah, good, hard, patience and prayer. The most vigorously used religious coping activity is prayer, and the faith of test comes into prominence regarding the explanation of the experience. While the faith of intercession, patience and empathic support are the forefront events in positive religious coping, social support is needed more when trauma is first experienced, and over time, both the need for social support is diminishing and the providing social support is becoming difficult. Getting psychological and psychiatric support from professionals seems to be inadequate in all three groups. This causes the destructive effect of the trauma experienced to be longer and lasting.The mourning that martyr families experienced is generally abnormal type, and in the matter of adaptation to life the siblings comes first, then the spouses, and the last ones are the fathers and the mothers. Although the negative religious coping is seen in the early stages of trauma, its shape is changing with time and it is evolving to emotion-focused positive religious coping.Posttraumatic social adaptation in the war veterans is taking a long time. At this point, the civil society organizations formed by stakeholders has the most important functions just after the family. War veterans' relatives refer gratitude much more in proportion to the other groups. While the wives of the war veterans experience the greatest challenge, they receive the biggest support from family elders. Despite the fact that living traumas are different in quality, religious coping activities used and their reflections are common. Religion contributes emotion-focused and in a positive way in the process of coping.