Adana bölgesinde yaşayan 18 yaş altı ve 35 yaş üstü kadınların kontraseptif yöntem kullanım özelliklerinin araştırılması

Abstract

Doğurganlık, bilinçli bir şekilde düzenlenmediğinde aile ve toplum sağlığını olumsuz etkileyen riskli gebelikler ortaya çıkar. Yaşa bağlı riskli olarak tanımlanan 18 yaş altı 35 yaş üstü gebeliklerin oluşmasının temel nedeni aile planlaması yöntemi kullanmama veya bunlara erişememedir.Araştırma, araştırmacı tarafından hazırlanan anket formu (Ek-1) kullanılarak, Kasım 2009-Ocak 2010 tarihleri arasında; Çukurova Üniversitesi Balcalı Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalına, Adana Doğum ve Çocuk Bakım Evi Hastanesi Doğum Servisine ve Yeşilevler-2 Aile Sağlığı Merkezine başvuran 18 yaş altı ve 35 yaş üstü kadınların aile planlaması uygulamalarını saptamak amacı ile yapılmıştır.Bulgular, kadınların aradaki yaş farkına rağmen benzer bilgi düzeyi ve davranışlara sahip olduklarını, gebelik için yöntem seçimlerini yaşlarının oluşturduğu riski göz önüne almadan yaptıklarını, hatta daha sıklıkla geleneksel yöntemlere başvurduklarını göstermektedir. Her iki grup kadın(18 yaş altı ve 35 yaş ve üstü) benzer büyüklükte ailelerden gelmekte(6,6±2,9 ve 6,4±2,5 kardeşli); aynı sayıda çocuk istemekte(ortalama 2,8); adet döneminin hangi aralığında gebe kalınacağını genellikle bilmemektedir(%83,9 ve %76,1). Her iki grubun da ilk kullandıkları kontraseptif metodun etkin olma yüzdeleri benzerdir(%71,4 ve %69,2). Gençlerin %4,8'i yaşlıların %42,6'sı korunurken ve toplam grubun %58,1'i geri çekme metodu kullanırken gebe kalmışlardır. Kadınların ilk gebelik yaşları ve gebelik için uygun olduğunu düşündükleri yaşlar eğitimleri ile artmakta(ilkokul altı için 18,5 ile 21,2 ve lise ve üstü için 25,1 ile 23,7) ancak ideal çocuk sayıları eğitimle değişmemektedir(2,8±0,8 çocuk). Ek olarak; gebe olan kadınlarda gebeliği istemeyenlerin oranının yüksek olduğu(%28,2), yaşlı risk grubunun etkin yöntem kullandıkları halde istenmeyen gebelikle başvurdukları(%58,7), yaşamı boyunca hiç yöntem kullanmamış olan kadınların doğurganlık hikayelerinin de araştırılan grup ile benzer olduğu saptanmıştır.Sonuç olarak, aile planlaması eğitim ve hizmetinin yetersizliği, daha çok özen gösterilmeyi hak eden riskli gebelik yaşındaki kadınlarda da kendini belli etmektedir.Anahtar kelimeler: Kadın , Gebelik, Kontrasepsiyon, Riskli Gebelikler, Riskli Gebelik Yaşı.

Risky pregnancies result mainly because of negligence of the utilization of family planning techniques and lack of opportunity to access them. A universally approved risk is one pertaining to the age of the mother, namely being below 18 or over 35 years of age. With the aim of studying the contraceptive utilization characteristics of this age group a questionnaire prepared by the researcher was applied to the out-patients of health centres and hospitals of the region.The main findings showed that, inspite of their age difference, the women had similar amount of knowledge and attitudes related to family planning and made their the contraceptive choices without taking their ages into consideration. Both groups of women had come from families of similar sizes(having 6,6±2,9 and 6,4±2,5 children), had similar ideal family size notions(mean of 2,8 children), and had poor knowledge about the relationship between pregnancy and menstruation period(83,9% and 76,1% failed). The first ever used method was an efficient one for 71.4% of the young and 69,2% for the elder group. Mean age at first pregnacy and age thought to be suitable for first pregnacy seemed to increase with the level of education (18,5&21,2 for those with no formal education and 25,1&23,7 for those with high school diploma over) whereas the ideal number of children did not differ(2,8 overall). There was a high rate of unwanted pregnancies(%28,2), and 58,7% of the elder declared to have been using effective methods as condomes and pills, indicating misusage. To add, women who had never used any contraceptives seemed to have similar obstetric history with the rest of the group.To conclude, the discrepancy of contraceptive counseling was evident for the risky age group.Keywords: Women, Pregnancy, Contraception, Risky Pregnancies, Risky Pregnancy Age