Martha C. Nussbaum`un merhamet anlayışı ve eleştirisi

Abstract

Batı felsefesi geleneği içinde merhamet, politik felsefe alanında daha çok yer alırken, etik teorilerinde pek yer almaz. Oysa Nussbaum dahil bazı filozofların vurguladığı gibi `merhametli olma` yı ahlaki bir erdem olarak görebiliriz. Bu erdeme sahip olmak için de merhametin doğasını anlamak çok önemlidir. Fakat merhametin doğası ile ilgili çağdaş çalışma da, çokça Aristoteles'in merhamet ile ilgili görüşlerine katılan Nussbaum dışında yok gibidir. Aynı şey, Nussbaum'un merhamet anlayışı için de geçerlidir. Bu tez, bu eksikliği giderme adına Nussbaum'un merhamet anlayışını eleştirel olarak tartışmayı amaçlayan bir tezdir.Aristoteles `Retorik` adlı eserinde birçok duyguya yer verirken, merhameti de incelemeyi ihmal etmemiştir. Aristoteles yine diğer eserlerinde de olduğu gibi bu eseri ile de kendinden sonra gelecek olan filozoflara esin kaynağı olmuştur. Günümüz Aristotelyenlerinden olan Nussbaum da duygu teorisini sunduğu kitabında Aristoteles'den sıkça faydalanmış ve o da merhametle ilgili bir bölüm oluşturmuştur.Bu tezde ise ilk olarak birinci bölümde Aristoteles'in duygu hakkında söylediklerini inceleyeceğiz. İkinci bölümde Nussbaum'un duygu teorisini ele alarak, teoriyle ilgili eleştirilerimizi sunacağız. Bu bizim Nussbaum'un merhamet anlayışını daha kolay anlamamıza olanak sağlayacaktır.Üçüncü bölümde Nussbaum'un merhamet anlayışını etkileyen Aristoteles'in merhamet anlayışını inceleyecek ve eleştirel bir gözle değerlendireceğiz.Dördüncü bölümde de Nussbaum'un merhamet anlayışını yine tartışarak değerlendireceğizBeşinci ve son bölüm tümüyle eleştirel bir bölüm. Bu bölümde, merhamet hissetmek için başına ciddi bir kötülük gelen kişinin kötülüğü hak etmediğine inanmamız gerektiği koşulunu eleştireceğiz. Ayrıca Nussbaum'un sadece eudaimonia'mızın parçası olan kişilere karşı merhamet hissedileceği görüşünü eleştireceğiz. Merhameti, eudaimonia'ya katkısı olsun olmasın, tüm kendinden değerli gördüğümüz varlıklara –bazı türden cansız varlıklar dahil- hissedebileceğimizi savunacağız.

In the Western Philosophical Tradition, compassion receives more attention in political philosophy compared to philosophical ethics. Yet, we can take being compassionate to be a moral virtue as some philosophers including Nussbaum have emphasized. Thus, understanding the nature of compassion is very important. Despite this, with the exception Nussbaum who has been influenced by Arisotle's view on compassion, there is almost no detailed contemporary work on compassion. The same goes for Nussbaum's understanding of compassion. Taking this absence to be significant, this thesis aims at critically discussing Nussbaum's understanding of compassion.In his Rhetoric, Aristotle provides us with an account of various emotions including compassion. Like with his other works, his Rhetoric too, has influenced many philosophers. One of the contemporary Aristoteleans Nussbaum, puts forward an account of emotions and focuses especially on compassion in her Upheaval of Thought.In the first chaper of this thesis, we will examine Aristotle's view on emotions.In the second chapter, we will criciallly discuss Nussbaum's theory of emotions. This will enable us to understand Nussbaum's understanding of compassion better.In the third chapter, we will turn our attention to Aristotle's understanding of compassion that has influenced Nussbaum to a great extent.In the fourth chapter, we will critically discuss Nussbaum's understanding of compassion. The fifth and final chapter is devoted to criticisms of Nussbaum's understanding of compassion. In this chapter, we will criticize the view that to feel compassion, one must believe that the person suffering a serious ill does not deserve that ill. We will aslso criticize Nussbaum's view that compassion can be felt only towards those that are part of our eudaimonia. According to the view we endorse, compassion can be felt towards all that can be seen as intrinsically valuable, including certain kinds of inanimate objects, regardless of their ties to our eudaimonia.