Küreselleşmenin Türk işçi sendikaları üzerine etkisi

Abstract

Küreselleşme her ne kadar iktisat tarihi ile başlatılıyor olsa da, küreselleşmeyi bu kadar güncel kılan günümüzün gelişen teknolojisidir. Küreselleşme kavram olarak dünyanın tamamına ait olmayı, ulaşım, iletişim ve bilgisayar teknolojilerindeki gelişmelerle sağlamıştır. Küreselleşme ile yaşanan değişikliklerin herkes için olumlu sonuçlarının olup olmadığı konusu, neoliberal politikaların uygulanmaya başlandığı 1980'li yıllardan itibaren yoğun olarak tartışılmaktadır. Tartışma alanlarından biri de üretim süreçlerine ve dolayısı ile sendikalara olan etkileridir. Bu çalışmanın amacı; küreselleşmenin sendikalar üzerine olan etkilerinin incelenmesi, Türk işçi sendikaları açısından değişen durumların ortaya konması ve sendikaların değişen koşullara uygun yeni stratejiler belirlemelerine yönelik öneriler geliştirmektir. Küreselleşme sektörel farklılaşmaya, üretim yöntemlerinin, endüstriyel ilişkilerin değişmesine neden olmuştur. Küreselleşmenin sendikalara olan etkileri ülkelerin ekonomik ve sosyal durumlarına göre farklı boyutlarda kendini göstermiştir. Ülkemizdeki sendikalar küreselleşmeden olumsuz olarak çok daha fazla etkilemiştir. Dünya ekonomik faaliyetleri sanayi sektöründen hizmet sektörüne yönelmiştir. Büyük ölçekli işletmeler parçalanarak daha küçük birimler halinde faaliyette bulunmaya başlamıştır. Üretim yönteminin tam zamanlı Post-Fordist sistem olarak yeniden örgütlenmesi emek sürecini yeniden organize etmiş ve esnek çalışma biçimleri yaygınlaşmıştır. Özelleştirmeler ile sosyal devlet uygulamaları zayıflamıştır. Küresel rekabetin yaygınlaşması ücretler ve sosyal hakların olumsuz etkilenmesine neden olmuştur. Küreselleşmenin getirdiği bu değişimler sendikaları da etkilemiştir. Sendikalar tam zamanlı ve süresiz sözleşmeli işçilerin istihdam edildiği üretim biçimlerinde örgütlenmeye alışık iken, yeni üretim tekniklerine uygun istihdam biçimlerinde geleneksel örgütlenme biçimi yeterli olmamış ve sendikaların örgütlenme alan ve olanaklarını daralmıştır. Sektörde kadın ve çocukların istihdamının artması sendikaların örgütlenmesini olumsuz etkilemiştir. Firmalar küresel rekabette avantajlı konuma gelebilmek için işçi maliyetlerini düşürmeye ilişkin yöntemler geliştirmiş bu durum da kayıt dışı çalışma, taşeron çalışma, esnek çalışma gibi atipik istihdam şekillerini yaygınlaştırmıştır. Özelleştirmeler ile birlikte işten çıkarmalar yaşanmış ve sendikasızlaştırma gerçekleştirilmiştir. Kapitalist sistem nasıl kendini bulunduğu koşullara göre yenileyip en fazla çıkar elde etmeye çalışıyorsa, sendikaların da benzer bir strateji izlemesi gerekir. Sendikaların etkilenme boyutunun akılcı yöntemlerle değerlendirilmesi, koşullara uygun örgütlenme modellerinin geliştirilmesi gereklidir. Günümüzde kastedilen küreselleşme, zenginliğin, refahın, eşitliğin, adaletin, mutluluğun ve barışın küreselleşmesi değildir. Günümüzün küreselleşmesi, işsizliğin, yoksulluğun, eşitsizliğin ve terörün küreselleşmesidir.Anahtar Kelimeler: küreselleşme, sendikal örgütlülük, işçi sınıfı, üretim süreci, iş sözleşmesi, istihdam

Globalization has begun concurrently with the history of economy; however, what makes globalization so up-to-date is today's technology. As a concept, globalization means belonging to every part of the world, which is only possible through developments in transportation, communication, and computer technologies. Beginning from 1980's, where neoliberal policies were first practiced, it has been intensely discussed whether the changes stemming from globalization has positive outcomes for everyone. One of the highlights of such discussions was about the effects of globalization on production processes and thus, on syndicates. The objectives of this study were to examine the effects of globalization on syndicates, to determine the changing conditions with regard to Turkish labor syndicates and to provide suggestions for syndicates in order to determine new strategies that are appropriate for the current situation. Globalization has led to sectoral diversity and changes in production methods and in industrial relationships. The effects on globalization on syndicates varied according to the economic and social situations of countries. Syndicates in our country were more negatively affected by globalization. Throughout the world, economic activities shifted from the industry sector to the service sector. Large scale businesses fragmentized into smaller units. The re-organization of the production method as a full-time Post-Fordist system rearranged the process of labor and flexible working styles became more common. Social state practices attenuated with privatizations. Widespread global competition had negative effects on wages and social rights. These changes brought about by globalization also affected syndicates. Syndicates were used to organize in production styles where full time and indefinite contracted laborers were employed; however, the traditional organization did not fit employment types that are suitable for new production techniques. Thus, syndicates were limited in terms of organization areas and possibilities. The increased rate of women and children being employed within the sector had negative effects on the organization of syndicates. Companies developed methods for reducing laborer costs in order to have an advantageous place in global competition, which resulted in atypical employment types such as illicit, subcontractor, and flexible employment becoming more prevalent. Dismissal from work and deunionization took place with privatizations.The capitalist system renews itself according to current conditions and tries to make the utmost profit. Syndicates should adapt a similar strategy. The level of being affected among syndicates should be evaluated using rational methods and organization models that are suitable for current conditions should be developed. Today, the globalization process does not correspond to the globalization of wealth, welfare, equality, justice, happiness and peace. Today's globalization is the globalization of unemployment, poverty, and terror.Key words: globalization, union organization, working class, production process,labor contract, employment