Subkutan heparin kullanan hastalarda abdominal ve deltoid bölgelerin ağrı, hematom ve ekimoz gelişimi açısından karşılaştırılması

Abstract

ÖZETAraştırma, subkutan heparin kullanan hastalarda abdominal ve deltoid bölgelerin ağrı, hematom ve ekimoz gelişimi açısından karşılaştırılması amacıyla yarı deneysel olarak yapıldı. Araştırma Haziran 2013-Temmuz 2014 tarihleri arasında yapıldı. Evreni İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi Ortopedi-Travmatoloji ve Göğüs-Kalp Damar Cerrahisi kliniklerinde yatan, subkutan heparin tedavisi alan tüm yetişkin hastalar oluşturdu. Örneklemi ise bu hastalar arasından araştırmaya alınma kriterlerine uyan ve olasılıksız rastlantısal örnekleme yöntemi ile seçilen 54 hasta oluşturdu. Veri toplama aracı olarak, hastaların tanıtıcı ve tıbbi özellikleri ile ağrı, hematom ve ekimoz gelişimi ile ilgili bilgileri kayıt etmek için `Hasta Tanıtım ve İzlem Formu`, ağrının değerlendirilmesi için `Görsel Kıyaslama Ölçeği`, ekimoz ve hematom ölçümü için `Opsite-Flexigrid Ölçüm Aracı` ve ağrı süresi ölçümü için `Kronometre` kullanıldı. Veriler araştırmacının kendisi tarafından yüz yüze görüşme, gözle muayene, elle muayene ve ölçme yöntemleriyle toplandı. Enjeksiyonlar 24 saat ara ile ilki sağ deltoid bölgeye ikincisi sağ abdominal bölgeye yapıldı. Ekimoz ve hematom değerlendirmesi her bir enjeksiyondan sonraki 48. saatte, ağrı şiddeti enjeksiyondan hemen sonra, süresi ise enjeksiyon sırasında değerlendirildi. Verilerin analizinde sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, Ki-Kare, bağımlı gruplarda t-testi, Kruskall Wallis Varyans ve Mann Withney U testleri kullanıldı. Araştırmada deltoid bölgede ağrı gelişme oranının istatistiksel olarak önemli düzeyde daha fazla olduğu belirlendi. Ağrı şiddeti ve ağrı süresi ortalamaları ile ekimoz gelişimi ve ekimoz büyüklüğü açısından abdominal ve deltoid bölgeler arasında görülen farklılıklar önemli bulunmadı. Heparin enjeksiyonu nedeniyle sadece bir hastada (deltoid bölgede) hematom gelişti. Enoksaparin sodyum kullanan ve kadın hastalarda deltoid bölgede daha fazla ekimoz gelişmesi istatistiksel açıdan da önemli bulundu. Anahtar Kelimeler:

ABSTRACT The study was conducted as a semi-experimental comparison of abdominal and deltoid regions for pain, hematoma and ecchymosis in patients using subcutaneous heparin. The study was conducted between June 2013 and July 2014. Its population consisted of all adult patients who were hospitalized in the Orthopedics-Traumatology and Thorax-Cardiovascular Surgery Clinics of Inonu University Turgut Ozal Medical Center to receive subcutaneous heparin therapy. The sample included 54 patients who met the inclusion criteria and who were selected using the non-probability random sampling method. The data collecting tools were a `Patient Description and Follow-Up Form` to record the descriptive and medical characteristics of the patients and information on pain, hematoma and ecchymosis, a `Visual Analoque Scale` to assess pain, the `Opsite-Flexigrid Measurement Grid` to measure hematoma and ecchymosis and a `Stopwatch` to measure the duration of pain. The data were collected using face-to-face interviews held by the investigator, visual examination, palpation and measurement. The injections were done in 24-hour intervals, first into the right arm and second into the right abdominal region. Hematoma and ecchymosis were assessed at 48th hour following each injection, the severity of pain right after the injections and pain duration at the time of injection. The data were analyzed using numbers, percentages, means and standard deviations, Chi-Square test, t-test in dependent groups, Kruskall Wallis Variance test and Mann Withney U test. The study showed that pain developed more in the deltoid region and this was statistically significant. The differences between the abdominal and deltoid regions in terms of mean pain severity and pain duration, and development and size of ecchymosis were not significant. Hematoma developed (in the deltoid region) only in one patient due to heparin injection. Development of more ecchymosis in the deltoid region in patients who used enoxaparin sodium and in female patients was found statistically significant.