Soğuk savaş ve sonrası dönemde Rusya`nın Orta Doğu politikaları

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği'nin, Soğuk Savaş bittikten sonra ise onun ardılı olan Rusya Federasyonu'nun Orta Doğu'daki ülkelere yönelik geliştirdiği ve uyguladığı dış politikanın çeşitli yönleriyle sorgulanmasıdır. Bu dış politikanın planlanmış uzun dönemli stratejik ve kısa dönemli, taktiksel ve pragmatik yönleri bölge ülkelerine yönelik özel ve genel tarihsel olayların kronolojik bir sırayla incelenmesiyle ortaya konulacaktır. Bu amaçla çalışmanın birinci bölümünde, Rus İmparatorluk döneminin politikaları, öncesi ve sonrasıyla Sovyet Rusya'nın ortaya çıktığı döneme kadar incelenmiştir. Daha sonraki dönemlerde ileri sürülecek olan Rus dış politika araçlarının bu dönemdeki temellerine dikkat çekilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde, Soğuk Savaş koşulları altında şekillenen Sovyet Rusya'nın dış politika eylemlerinin niteliği ülkeler ve olaylar bazında incelenmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde, Soğuk Savaş'ın bitmesinden sonra Rusya Federasyonu'nun Orta Doğu'ya yönelik dış politika yaklaşımı ikili ve çok taraflı ilişkiler çerçevesinde incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda, Soğuk Savaş ve sonrası dönemde Orta Doğu ülkelerine yönelik Rus dış politikasının uzun vadeli büyük stratejik planlara dayalı olmaktan ziyade kısa ve orta vadeli, taktiksel ve pragmatizme dayalı olarak uygulandığı gözlemlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Irak, İran, İsrail, Libya, Mısır, Orta Doğu, Rus Dış Politikası, Rusya Federasyonu, Sovyetler Birliği, Suriye

The aim of this study is to question the Soviet Union during the Cold War era and various aspect of the foreign policy that the Russian Federation has developed and applied to the countries of the Middle East after the end of the Cold War. The planned long-term strategic and short-term, tactical and rational aspects of this foreign policy will be revealed in a chronological sequence of unique and common historical events directed at regional countries. In the first part of this study, the politics of the Russian Imperial era are examined before and after the emergence of Soviet Russia. At this period, the focus of Russian foreign policy mechanisms which will be put forward in the following phases has been pointed out. In the second part of the study, the nature of the Soviet Russia's foreign policy actions, which were shaped under the circumstances of the Cold War, were studied on the basis of countries and events. In the third part of the study, after the end of the Cold War, Russian Federation's foreign policy approach towards the Middle East was examined within the framework of dual and multilateral relations. As a result of the study, it was observed that the Russian foreign policy towards Middle Eastern countries during the Cold War and post-Cold War period was based on short and medium term tactical and pragmatism planning rather than being centered on long-term major strategic plans. Keywords: Egypt, Iran, Iraq, Israel, Libya, Middle East, Russian Federation, Russian Foreign Policy, Soviet Union, Syria