Esat İleri (hayatı ve faaliyetleri)

Abstract

29 Eylül 1913 İstanbul Anlaşmasıyla Gümülcine'nin Bulgaristan sınırlarına dâhil edilmesi Gümülcine'de doğup büyüyen Esat İleri'nin, Anadolu'ya göç etmesine neden olmuştur. Esat İleri Gümülcine'de bir takım siyasi ve askeri görevler üstlense de bölgede Türk varlığı sağlanamayınca ailesiyle birlikte İstanbul'a gelmiş ve buradan da Aydın Vilayeti 'ne muallim olarak atanmıştır. Esat İleri, I.Dünya Savaşı sonrası Anadolu'nun işgal edilmesi ile birlikte Kuvayı Milliye katılmıştır. Esat İleri'nin Kuva-yı Milliye'ye destekleri önemli bir yer teşkil etmektedir. Esat İleri, Binbaşı Hacı Şükrü Bey, Demirci Mehmet Efe, Yörük Ali Efe gibi Kuva-yı Milliye mensuplarıyla birlikte önemli vazifeler üstlenmiştir. Ayrıca Esat İleri, TBMM'nin I.Dönem Aydın ve II.Dönem Menteşe (Muğla) milletvekillikleri görevlerinde bulunmuştur. Lozan Anlaşmasına ret veren on dört mebus arasında olan Esat İleri, siyasi, sosyal ve dini vazifeleri dışında edebiyatla da yakından ilgilenmiştir. Esat İleri'nin risaleleri ve çok sayıda yayınlanmış şiiri bulunmaktadır. Bu çalışmada Esat İleri'nin Balkan Savaşları döneminde Balkanlar da ki faaliyetlerini, I.Dünya Savaşı sonrası Ege Bölgesi'nde yaşanan işgaller sonrası siyasi teşkilatlanmalara katkısını ve birinci, ikinci dönem meclis çalışmalarını konu almakla birlikte döneme de ışık tutmaktadır.

Because the inclusion of Gümülcine in 29 September 1913 include in the borders of Bulgaria with the Istanbul Treaty, Esad İleri who was born and raised in Gümülcine had to migrate to Anatolia. Although he undertook a number of political and military duties in Gümülcine, Esat İleri came to Istanbul with his family when the Turkish presence was not provided in the region. He leaved that place when he was assigned to the province of Aydın. After the World War I, Anatolia was invaded , Esat İleri joined the Nationalist. His support to the Nationalists was vital importance. He assumed with members of the Kuva-y Millet such as Major Hacı Şükrü Bey, Demirci Mehmet Efe, and Yörük Ali Efe. and also served as I. term Aydın and II. term Menteşe (Muğla) deputies of the Grand National Assembly of Turkey. Esat İleri, who was one of the fourteen deputies who rejected the Treaty of Lausanne, was also interested in literature except for political, social and religious issues. Esat İleri's had epistles and numerous published poems.In this study sheds light his activities in the Balkan region during the Balkan Wars, the contribution of the political organizations in the Aegean Region after the World War I. and the first, second parliamentary studies.