900-1800 MHz radyofrekans elektromanyetik alanın (RF-EMA) insan fetal hücre kültürlerinde kromozomlar üzerine etkileri

Abstract

Günümüzde, cep telefonu kullanımındaki artış ve bununla ilişkili olarak yaygınlaşan baz istasyonları, radyofrekans elektromanyetik alan (RF-EMA) kaynaklarını oluşturmaktadır. Bununla birlikte, hızla gelişen teknolojik araçlar da insanların, RF kaynaklarına maruziyetini de artırmıştır. Kamuoyunda, cep telefonu kaynaklı RF-EMA'nın insan sağlığı üzerine muhtemel zararlı etkileri hakkında endişeye neden olmuştur. Bu nedenle çalışmamızda; amniyotik hücreler, invitro kültür ortamında RF-EMA'nın etkisine maruz bırakılarak kromozomlardaki değişimleri araştırıldı. Bunun için; fetal hücreler 900 ve 1800 MHz RF-EMA'ya 3, 6 ve 12 saatlik sürelerle maruz bırakıldı. Kültür süreci sonunda elde edilen hücrelerdeki kromozomlar analiz edildi. Çalışmamızın sonucunda; hücrelerde RF-EMA'nın ısı etkisi dışındaki etkilerin, kromozomların kondensasyonunda gecikmelere, bozulmalara ve kromozom kırılganlığına yol açaçak yapısal hasarlara neden olduğu bulundu. 1800 MHz frekansın, 900 MHz'a oranla 6 saatlik gruplar arasında anlamlı bir farkın olduğu (p=0.0001), diğer gruplar arasında ise anlamlı bir farkın olmadığı bulundu. Sonuç olarak çalışmamızda; RF-EMA'nın, bölünen hücrelerde kromozomların normal oluşumunda gecikmeye ve yapısal hasara neden olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle, cep telefonlarının kromozomlar üzerinde zararlı etkiye sahip olma potansiyeli taşıdığını ve bu zararlı etkinin maruz kalma süresi ile arttığını söyleyebiliriz.

Increasing use of mobile phones and associated base stations are becoming a widespread source of Radio Frequency Electromagnetic Field (RF-EMF), which is the part of non-ionizing radiation. The rate of exposure to RF-EMF increases with the rapidly evolving technology. As a result of this, increasing public concern has occurred about the probable harmful effects on human health of RF-EMF which is emitted from mobile phones. Therefore, we aimed to examine the chromosomal aberrations of amniotic fluid fetal cells upon RF exposure. For this purpose, we investigated the chromosomal aberrations in human amniotic fetal cells exposed to 900-1800 MHz radiofrequency for 3, 6 and 12 hours (Six groups). Thus, the effects of varying time and frequencies on chromosomes were researched. In our studies, we found that non-thermal RF-EMF caused delays and corruption in chromosome condensation. There was a significant rise in chromosome aberrations with increasing exposure time. When frequencies were compared in each group; only six-hour exposed group had significant difference between 900 versus 1800 MHz (p=0.0001) frequencies. In conclusion; we found that RF-EMA had negative effects on chromosomes, moreover these effects aggravated with exposure time.