Yedek parça stok yönetiminde çok kriterli karar verme metotlarına dayalı simülasyon-optimizasyon yaklaşımı

Abstract

Envanter yönetimi firmaların başarısında kritik bir rol oynamaktadır. Bu nedenle üretim sisteminde bulunan tüm varlıkların envanter kontrolü ve planı etkin bir şekilde yapılmalıdır. Yedek parça grupları, sayı ve çeşitliliğinin çok olması envanter yönetimini daha karmaşık bir problem haline getirmektedir. Yedek parça eksikliği üretim faaliyetlerinin aksamasına ve maliyet kayıplarına neden olabilmektedir. Bu çalışmada yedek parçaların kritikliği için kriterler literatür çalışması ve uzman değerlendirmeleri ile belirlenmiştir. Büyük ölçekli bir alçı firması için entegre AHP-TOPSIS yöntemi ile en kritik yedek parça seçilmiştir. Seçilen yedek parça grubu için entegre ABC-FSN analizi ile kritik yedek parçanın en sık kullanılan üç çeşidi belirlenmiştir. Bu üç çeşidin toplam maliyet üzerindeki önem seviyeleri belirlenmiş ve maliyet fonksiyonuna yansıtılmıştır. Amaç fonksiyonu ve kısıtlar dikkate alınarak kritik yedek parçanın üç çeşidi için simülasyon optimizasyon ile en uygun (s,S) parametre değerleri belirlenmiştir. Çalışmada ayrıca yedek parçaların muadillik durumları da dikkate alınmıştır. Anahtar Kelimeler: Yedek parça, (s,S), AHP, TOPSIS, simülasyon-optimizasyon

Inventory management plays a critical role in the success of firms. Therefore, inventory control and planning of all assets in the production system should be done effectively. Spare parts groups, large number and variety make inventory management a more complex problem. Lack of spare parts can lead to disruption of production activities and cost losses. In this study, the criteria for the criticality of spare parts were determined by literature review and expert evaluations. For a large-scale gypsum company, the most critical spare part was selected with the integrated AHP-TOPSIS method. With the integrated ABC-FSN analysis for the selected spare parts group, the three most frequently used types of critical spare parts were identified. The importance levels of these three varieties on total cost were determined and reflected to the cost function. The most suitable (s, S) parameter values were determined by simulation optimization for three types of critical spare parts considering the objective function and constraints. Equivalence of spare parts was also taken into consideration in the study.Keywords: Spare parts, (s,S), AHP, TOPSIS, simulation-optimization