Vâkıdî`nin Megâzî`sindeki tefsir rivayetleri

Abstract

Kur'ân-ı Kerim, tefsir ve kıraat ilimlerinin ana kaynağı olmasının yanında hadis, kelam, fıkıh, tasavvuf gibi ilimlerinde asli kaynağıdır. Aynı zamanda o Siyer ve Meğazî ilimlerinin de esas kaynağıdır. Çalışmamızda hicri III. asır âlimlerinden Vâkıdî'nin Kitâbü'l-Meğazî adlı eserini genel olarak Kur'ân'ın özelde ise Hz. Peygamberin savaşlarını anlatan ayetlerin doğru anlaşılmasına ne derece katkı sağladığını tespit etmeye çalışacağız.Tezimiz bir giriş ve iki ana bölümden oluşmaktadır.Giriş bölümünde çalışmanın amacı ve yönteminin yanında Vâkıdî'nin hayatı, eserleri, ilmî kişiliği, hocaları, öğrencileri hakkında tabakât türü eserlerden yararlanarak bilgiler verip, müellif ve eserleri hakkında ülkemizde yapılmış akademik çalışmalar ile ilgili bilgiler vereceğiz.İlk bölümde Kitâbü'l-Meğazî'de geçen rivayetlerden hareketle Vâkıdî'nin tefsir yöntemi hakkında bilgi vermeye çalışacağız. Onun başlı başına rivayete dayanan Esbâb-ı Nüzûl, Mübhemâtü'l-Kur'ân, Nâsih- Mensûh ve Sahabe tefsiri gibi Kur'ân ilimlerine dair nakillerini bu başlık altında değerlendireceğiz.İkinci bölümde ise müellifin ayet ve sûreleri hangi bağlamda ve nasıl tefsir ettiğini tespit etmeye çalışacağız. Kitâbü'l- Meğazî'deki örneklerden hareketle onun dirayet yönünü ortaya çıkarmaya gayret edeceğiz.Anahtar Kelimeler: Tefsir, Siyer, Meğazî, Vâkıdî, Kitâbü'l- Meğazî, Rivayet, Dirayet

The Quran is the main source of tafseer and recitation sciences and it is the primary source of sciences such as hadith, kalam, fiqh and sufism as well. It is also the primary source of sirah and maghazi sciences. The study aims to determine to what extent Kitâbü'l-Maghazi by Al Waqidi, who was one of the scholars of the third century of the hijri calender, contributed to the correct understanding of the Quran in general and the verses explaining the Prophet's wars in particular. The thesis is composed of an introduction and two main parts.The introduction part explains the aim and method of the study as well as Al Waqidi's life, his works, his scientific personality, his teachers and students by using works of tabakat genre and gives information about the academic studies conducted about the author and his works in Turkey.The first part gives information about Al Waqidi's tafseer method with reference to the narrations in Kitâbü'l-Magazî. This part also indicates his narrations about Quranic Sciences such as Esbâb-ı Nüzûl, Mübhemâtü'l-Kur'ân, Nâsih- Mensûh and Companions' tafseer, based on narration on its own. The second part indicates I which context and how the author interpreted the verses and surahs and shows his Dirayah side with reference to the examples in Kitâbü'l-Magazî.Key words: Tafseer, Sirah, Magazî, Al Wâkıdî, Kitâbü'l- Meğazî, Riwayah, Diraya