Şîa ve Ehl-i Sünnet Hadis kaynaklarında Ehl-i Beyt`e dair rivayetlerin mukayesesi

Abstract

Tezimizde, Şîa ve Ehl-i sünnet hadis kaynaklarında Ehl-i beyt'e ve ona mensup kişilere dair bazı rivâyetler incelenmiş ve bunlar mukayese edilmiştir. Bir giriş ve üç bölümden oluşan çalışmamızın giriş bölümünde, çalışmamızın konusu, amacı, metodu ve kaynaklarına yer verilmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde, çalışmamızla ilgili Ehl-i beyt, imâmet ve velâyet gibi bazı temel kavramlar incelenmiştir. Bu bölümde, konu ile ilgili temel kavramlar hakkında genel bilgi aktarılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde ise Şîa'nın teşekkül sürecinde etkili olan Araplarda ve Perslerde seçilmiş ve kutsal aile düşüncesi, Ehl-i beyt'in mâruz kaldığı bazı haksızlıklar, mâsum imam düşüncesi, imamlara asılsız söz isnad edilmesi ve yenilmiş medeniyetlerdeki intikam arzusu gibi bazı siyasî ve içtimaî hâdiselere ana hatlarıyla değinilmiş, bu hâdiselerin Şîa'da hadis ilmine ve rivâyetlerine etkisi araştırılmıştır.Çalışmanın son bölümünde, Şîa ve Ehl-i sünnet kaynaklarında Ehl-i beyt ve Ehl-i beyt fertleriyle ilgili rivâyetler mukayese edilmiştir. Bu bölümde, Ehl-i beyt ile ilgili rivâyetler önce Şîa'nın muteber hadis kaynaklarından tespit edilmiş, daha sonra aynı rivâyetler, Ehl-i sünnet hadis kaynaklarından araştırılmıştır. Şîa ve Ehl-i sünnet'in muteber hadis kaynaklarında geçen rivâyetlerin metinlerinin özellikle benzerlik ve farklılıkları tespit edilmiş ve birbiriyle karşılaştırılmış, farklılıkların sebepleri değerlendirilmiştir. Ayrıca Ehl-i sünnet ve Şîa ulemâsının bu rivâyetleri nasıl yorumladıkları ve rivâyetlerden çıkardığı sonuçlara değinilmiştir. Her bölümün sonunda yer alan değerlendirme kısmında ve tezin sonuç kısmında araştırmada ulaşılan sonuçlara ve tespitlere yer verilmiştir.

In our thesis, we tried to analyse the term of Ahl al-Bait and to compare some narrations related to the members of Ahl al-Bait depending on canonical Sunnī and Shiʽī sources. Our work consists of an introduction and three chapters. In introduction section, we have mentioned the main subject of our work, of aim, of method and of resources. In the first chapter, we studied some basic terms such as Ahl al-Bait, imāmah, and walāya. In this section, we also analysed the basic terms regarding our topic. In the second chapter, we outlined some political and social events such as the idea of sacred family in the Arabs and Persians who are influential in the formation process of Shīʽa sect, some injustices which subjected to Ahl al-Bait, the idea of infallible imams in Shīʽa, the imposition of false narrations to these imams and the desire for revenge in the defeated civilizations. We also studied the effects of these events on the narrations of hadīth science of Shīʽa and narrations. In the last chapter of our study, we tried to compare the narrations about Ahl al-Bait and some members of Ahl al-Bait in both the sources of Shia and of Ahl al-Sunnah. In this chapter, firstly we determined some important narrations about Ahl al-Bait taking place in canonical hadīth sources of Shīʽa. Later, we searched the same narrations from hadith sources of Ahl al-Sunnah. We particularly focused to compare the similarities and differences of the texts of the narrations in the sources of Shīʽa, and of Ahl al-Sunnah, and evaluated to them. In addition, we also mentioned how the scholars of Ahl al-Sunnah and Shīʽa interpreted these narrations and their conclusions which they reached using them. At the end of each section, we summarized the results and the findings we obtained in our research