Din felsefesi bağlamında Aziz Nesin`de ateizmin dayanakları

Abstract

`Din Felsefesi Bağlamında Aziz Nesin'de Ateizmin Dayanakları` adlı bu çalışmada Aziz Nesin'in İslamiyet özelinde Tanrı ve dini inançlara karşı eleştirileri ele alınacaktır. Nesin, çeşitli türlerdeki yazıları ile önemli bir okuyucu kitlesine sahip olmuştur, hala da sahiptir. Bu nedenle, onun İslam inancına yönelik eleştirel bakış ve değerlendirmeleri, dar anlamıyla felsefi yöntem ve argümantasyon gözetilerek kaleme alınmadıysa da iddiaları ve bunların okuyucular üzerindeki etkisi düşünüldüğünde felsefi bir değerlendirmeye ihtiyaç göstermektedir. Bunun bir sonucu olarak bu araştırmada Nesin'in ateizmi, hayat hikâyesine ve yazılarına bakılarak anlaşılmaya ve felsefi bakış açısı ile temellendirilmeye çalışılacaktır.Tez, giriş ve sonuç dışında dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde ateizmin tanımı, tarihi serüveni, ateizmle sık sık karıştırılan kavramlar, ateizmin çeşitleri ve Türk düşünce tarihinde ateizmin serencamı gibi konular ele alınmıştır. İkinci bölümde ise, din felsefesinde ateizmin dayanakları olarak öne çıkan; maddenin ezeliliği, kötülük problemi, inançsızlığın sosyolojik ve psikolojik gerekçeleri, inanca meydan okuyan ideolojik bilimcilik anlamında pozitivizm, gibi konular ana hatları ile incelenmiştir.Ateizm ile ilgili temel kavramlar, konular ve literatür araştırıldıktan sonra üçüncü bölümde Aziz Nesin'in hayatı ve ateizmi ele alınmıştır. Bu bölümde, Aziz Nesin'in çocukluk dönemlerinden başlayarak hayatı irdelenmiş, eserleri bu gözle taranmış, buradan onun din ve Tanrı hakkındaki düşünceleri ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Dördüncü bölümde ise, Aziz Nesin'in ateizminin psikolojik ve sosyolojik dayanakları ele alınmıştır. Sonuç olarak Aziz Nesin'in ateizmi çeşitli yönleri ile araştırılmış ve ortaya konmuştur.

With the title of 'The Foundation of Aziz Nesin's Atheism in the Context of Philosophy of Religion', this thesis comprises of Aziz Nesin's criticism of theistic and religious faith, with the special reference to Islam. By employing a variety of literary genres, Nesin's writings attracted wide audience in the past, as well as it still does today. Even though his critical regard and evaluation of Islam is devoid of a proper philosophical argumentation and methodology in a technical sense, the fact that his writings exercised an enormous influence on the readers warrants for a philosophical assessment of his ideas. Accordingly, in this thesis I intend to unearth the philosophical value of Nesin's atheism, with special reference to his autobiographical writings.Apart from introduction and conclusion, the thesis consists of four chapters. In the first chapter, I undertake the task of defining different kinds of atheism and clarifying some of the related concepts, briefly relating its history in general and its reflection in the history of Turkish thought in particular. In the second chapter, I introduce some of te topics which are traditionally and most commonly taken as a foundation of atheism, such as eternity of matter, the problem of evil, some sociological and psychological motives, positivist scientism etc.After the study of atheism, its literature and its related conceptions, in the third chapter I recount the life of Aziz Nesin and expose his atheism in general. Starting by his childhood onwards, I take the reader through his autobiographical writings in order to elucidate his ideas about the God and religion. In the final fourth chapter, I put forward psychological and sociological foundations of Aziz Nesin's atheism. As a result, I hope that I managed to offer a thourough presentation of atheism in Aziz Nesin's thought.