Çukurova koşullarında bazı yemlik arpa çeşitlerinde farklı azot dozlarının verim ve verim unsurları üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışma; Çukurova koşularında arpanın azot ihtiyacını belirlemek amacıyla 2018-2019 yetiştirme sezonunda 6 farklı azot dozu ve 4 arpa çeşidi ile Adana'da Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünde yürütülmüştür. Deneme; tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 4 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Denemede, ana parsele 6 farklı azot dozu (0-5-10-15-20-25 kg N/da) ve alt parsele 4 farklı arpa çeşitleri (Akhisar-98, Dolunay, Güldeste ve Vamıkhoca-98) yerleştirilmiştir. Azot dozlarının 1/3'ü ekimle birlikte ve geriye kalan 2/3'lük kısmı ise kardeşlenme döneminde üre (%46 N) formunda verilmiştir. Bu çalışma kapsamında; birim alandaki bitki, sap ve başak sayıları (adet/m2), başaklanma ve başaklanma-erme süreleri (gün), bitki boyu ve başak uzunluğu (cm), bindane (g) ve hektolitre (kg/hl) ağırlıkları, başakta başakcık ve dane sayıları (adet) ile başakta dane ağırlığı (g/başak) ayrıca dane verimi (kg/da) değerleri incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; azot dozu x çeşit interaksiyonu istatistiki olarak önemli çıkmış olup, en fazla dane verimi 648,28 kg/da ile Akhisar-98 çeşidinden 15 kg/da azot dozunda elde edilmiştir. Birim alandaki başak ile sap sayıları arasında pozitif ilişki (r=0,769**) tespit edilirken, başaklanma ve başaklanma-erme süreleri arasında negatif ilişki (r=-0,652*) bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: Yemlik arpa, azot dozları, çeşit, verim

This study was carried out in the Eastern Mediterranean Agricultural Research Institute in Adana during 2018-2019 growing season with six different nitrogen doses and four barley varieties to determine the nitrogen requirement of barley crop in Çukurova region. Trial was arranged according to the split parcels in randomized blocks design with 4 replications. Six different nitrogen doses (0-50-100-150-200-250 kg N/ha) were allocated to the main parcel where four different barley varieties (Akhisar-98, Dolunay, Gulden and Vamikhoca-98) were allocated to the sub-parcels in the trial. 1/3 of the nitrogen was applied at sowing and the remaining 2/3 was applied during the tillering period in urea form (46% N). Number of plants, stalks and spikes per unit area (pcs/m2); spiking time and spiking-maturity time (days); plant height and spike length (cm); thousand grain (g) and hectolitre (kg/hl) weights; spikelets and spikes per grain; grain weight per spike (g/spike) and grain yield (kg/ha) values were examined in the study.According to the results obtained; nitrogen dose x variety interactions were statistically significant where the highest grain yield of 6482.8 kg/ha was obtained from Akhisar-98 cultivar with application of 150 kg/ha nitrogen dose. While a positive relationship (r = 0,769 **) was determined between the number of spike per unit area and the number of stems; a negative relationship (r = -0,652 *) was found between spiking time and spiking-maturity time.Keywords: Feed barley, nitrogen doses, variety, yield